محمد برزگری
عزیز اسماعیلی

بمنظور ادامه برنامه بهنژادی برای تولید هیبریدهای ذرت متحمل به تنشهای خشکی وگرما این پروژه از سال ‮‭1385‬ بمدت پنج سال در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجرا گردید. در این تحقیق لاینهای در حال اصلاح در فازهای مختلف خلوص ژنتیکی در دو گروه لاینهای متحمل به تنش خشکی وگرما قرار گرفتند. برای اصلاح لاینهای متحمل به تنش گرما بعد از تولید و ارزیابی جمعیتهای آزاد گرده افشان با گزینش و خود گشنی لاینهای S0 تولید و با اعمال تیمارهای زود کاشت، مراحل رشد و بویژه مرحله ظهور اندامهای زایشی لاینها در معرض دمای بالا قرار گرفت. برای اصلاح لاینهای متحمل به تنش خشکی نیز همین مراحل انجام می گیرد با این تفاوت که لاینها در سه مرحله S0 ، S3 وS5 با اعمال تیمارهای تنش خشکی متوسط و شدید، از نظر تحمل تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی زود آزمونی لاینها در قالب این پروژه انجام و سپس از دو گروه لاینهای متحمل به تنش خشکی و گرما تعداد شش لاین برگزیده شد. این لاینها همراه با تستر ‭MO‬‮‭17‬ کشت و با مدل دو طرفه دای آلل تلاقی داده شده و ترکیبات متقابل آنها ایجاد و تجزیه صفات با استفاده از روش یک گریفینگ انجام گرفت. شرایط لاینها از نظر ترکیب پذیری عمومی و خصوصی، گروه رسیدگی و پتانسیل عملکرد مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج عبارت بودند از اینکه هیبریدهای ‮‭1/1/48‬ا‮‭25/10/2‬/،‮‭1/1/48 1‬ا‮‭3/15/13/2‬ و‭Mo‬‮‭17‬ا‮‭1/4/2/14/29/2‬ بترتیب با میانگین ‮‭8923‬ ،‮‭8337‬ و ‮‭7619‬ کیلوگرم بالاترین عملکرد دانه را داشتند. از نظر گروه رسیدگی نیز ترکیبات ‮‭1/25/10/2‬ا‮‭7/2/4/9/1‬ ، ‮‭4/2/14/29/2‬ا‮‭2/1/48‬،‮‭4/2/14/29/1‬ا‮‭2/29/14/2/7‬ ، ‭MO‬‮‭17‬ا‮‭2/2/4/9/1‬،‮‭1/34/5/7‬ا‮‭7/2/4/9/1‬ و ‮‭1/3/15/13/2‬ا‮‭1/1/48‬ زود رس ترین هیبریدها بودند.که اختلافات بحرانی آنها حدود ‮‭12/5‬ روز کمتر از هیبرید شاهد بود. واژه های کلیدی: لاین،جمعیت ،ترکیب ، اصلاح ، رسیدگی