گزارش نام گذاری و آزادسازی رقم جدید چغندرقند منوژرم هیبرید متحمل به بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه ‭007 SBSI (‬اکباتان)

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه ناشی از قارچ ‮‭2-2‬‭-Rhizoctonia solani AG ‬بالغ بر ‮‭30‬ درصد مزارع چغندرقند کشور را تحت تاثیر قرار داده است. بهترین روش کاهش میزان خسارت بیماری استفاده از ارقام مقاوم می باشد. برای تهیه رقم مقاوم، ابتدا در سال ‮‭1382‬ تعداد ‮‭12‬ توده گرده افشان در شرایط آلودگی مصنوعی در میکروپلات ارزیابی شدند و یکی از گرده افشان ها تحت کد ‭SB‬‮‭19‬ به عنوان مقاوم ترین توده انتخاب گردید. در سال ،‮‭1383‬ از ریشه های سالم و غیرآلوده ی توده ‭SB‬‮‭19‬ در زیر قفس های پارچه ای کاملا ایزوله، فامیل های فول سیب‭(S‬1) و در سال ‮‭1384‬ در ایزوله ها، از تلاقی فامیلها با یک نرعقیم بذر تست کراس و بذر S2 تهیه شد. تست کراس ها به همراه شاهد حساس و مقاوم در سال ‮‭1385‬ در همدان و چناران و در سال ‮‭1386‬ در همدان، کرج، اصفهان، تربت جام و اشنویه (آذربایجان غربی) مورد مقایسه محصولی قرار گرفتند. در سال،‮‭1385‬ مقاومت به ریزوکتونیای والدهای پدری‭(S‬2) نیز در شرایط آلودگی مصنوعی میکروپلات ارزیابی شد. بر اساس نتایج ارزیابی ها، ده فامیل S2(والد) که مقاوم به ریزوکتونیا بوده و عملکرد هیبرید آنها در آزمون تست کراس با شاهد مقاوم اختلاف معنی دار نداشت، انتخاب شدند و در سال ‮‭1387‬ با والدهای مادری منوژرم متحمل به ریزومانیا تلاقی شدند. در سال ،‮‭1388‬ از تلاقی این والدهای مادری (دو والد مادری) و ده گرده افشان، تعداد ‮‭20‬ هیبرید تهیه شد. هیبریدهای جدید در سال های ‮‭1389‬ و ‮‭1390‬ و در مناطق همدان، اشنویه و کرج مقایسه عملکرد شدند. نتایج مقایسه عملکرد نشان داد که هیبرید (‮‭7112‬*‮‭24‬‭-SB‬‮‭36‬‭)*S‬1 تحت کد ‭SBSI‬‮‭007‬ در شرایط آلوده و غیرآلوده با ‮‭8/97‬ تن شکر در هکتار نسبت به هیبریدهای دیگر از ثبات عملکرد بیشتر برخوردار و با شاهد مقاوم خارجی فلورس(‮‭9/68‬ تن شکر) اختلاف معنی دار نداشت ولی برتر از شاهد حساس جلگه(‮‭6/44‬ تن شکر) بود. واکنش این هیبرید در شرایط آلودگی مصنوعی (درمیکروپلات) به پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه مشابه رقم خارجی فلورس بود. این هیبرید در شرایط آلوده بیش از پنجاه تن عملکرد ریشه و قریب به 9 تن محصول شکر در هکتار تولید کرد. هیبرید ‭SBSI‬‮‭007‬(رقم اکباتان) دیپلویید منوژرم و متحمل به پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه ی چغندرقند است. یکی از صفات بسیار مهم این هیبرید سرعت بالای جوانه زنی آن است. زمان لازم برای رسیدن به ‮‭90‬ درصد جوانه زنی بذر این هیبرید‮‭80‬ ساعت، برای رقم جلگه ‮‭216‬ ساعت و برای رقم فلورس ‮‭208‬ ساعت بود.