محمدوحید فارابی
شهریار بهروزی
محمود قانعی تهرانی
حمید رمضانی
عبدالحمید آذری تاکامی
متین شکوری
شعبان نجف پور
فریبا واحدی
عبدالله نصرالله تبار
حسن ملائی
اسحاق علوی
جلیل معاضدی

بررسی تاثیر شوری، گل آلودگی و اکسیژن محلول آب روی بچه ماهی سفید با هدف تعیین درصد بازماندگی و تغییرات بافتی (آبشش و کلیه) انجام گرفت. بچه ماهیان از مرکز تکثیر پرورش شهید رجایی تهیه شد و در آزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفتند. بچه ماهیان دارای روند رشدی آلومتریک بودند (3‭> b‬، ‮‭0/05‬‭> p). ‬بچه ماهیان در سه گروه وزنی (‮‭400‬> -‮‭200‬ ، ‮‭600‬> -‮‭400‬ و ‮‭1000‬> -‮‭600‬ میلی گرم ) و در دو سطح اکسیژنی (‮‭7/6 0/19‬ و ‮‭3/8 0/15‬ میلی گرم در لیتر) در آب شیرین و لب شور دریای خزر (‮‭12‬‭/ppt‬5) و شش سطح گل آلودگی ‭(FTU‬‮‭50‬ ، ‭FTU‬‮‭430‬ ، ‭FTU‬‮‭2600‬ ، ‭FTU‬‮‭7800‬ ، ‭FTU‬‮‭15600‬) در آب شیرین بمدت ‮‭168‬ ساعت مورد بررسی قرار گرفتند. هر تیمار شامل سه تکرار، تحت آزمون عاملی با اندازه گیری کمیت درصد بازماندگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سطوح مختلف عوامل مورد بررسی، اختلاف معنی داری بین تیمار های آزمایشی وجود داشت (‮‭0/05‬‭> P ‬،آزمون دانکن). نرخ بقا بچه ماهیان در آب لب شور و گل آلودگی در آب شیرین نسبت به تیمار شاهد، کاهش و در گروه هایی که از وزن بیشتری برخوردار بوده اند افزایش داشته است. کمترین درصد بازماندگی تحت تنش شوری، بیش از %‮‭75‬ در گروه وزنی ‮‭600‬> -‮‭400‬ میلی گرمی در محیط بدون هوادهی (اکسیژن محلول: ‮‭0 8/3‬‭/SE‬‮‭15‬) و کمترین درصد بازماندگی تحت تنش گل آلودگی، به میزان %‮‭83.95‬ در گروه وزنی کمتر از ‮‭400‬ میلی گرم و در کدورت ‭FTU‬‮‭15600‬ مشاهده گردید. بنابراین بچه ماهیان از بازماندگی بالایی در طول آزمایش برخوردار بودند. اما در پایان آزمایش و تحت آب لب شور و گل آلود، قسمتی از بافت آبشش بچه ماهیان در تمام گروه های وزنی تخریب، کوتاه و ضخیم گردید. بافت آبشش بچه ماهیان در آب شفاف رودخانه تغییر محسوسی نداشت. در نتیجه عامل تغییر شکل بافت آبششی، شوری و ذرات معلق در آب بود. اما تغییر شکل ساختار کلیه در گروه های مختلف بچه ماهیان یکسان بود. با این تفاوت که با افزایش وزن بچه ماهیان قطر گلومرول افزایش داشته است (‮‭0/05‬‭> p‬، آزمون دانکن). همچنین در انتقال بچه ماهیان از آب شیرین به آب لب شور، افزایش حفره داخلی توبول های پروکسیمال و دیستال و همچنین کاهش قطر گلومرول ها مشاهده گردید. هر چند در این بررسی میزان بقا بچه ماهیان قابل قبول بوده است، اما تغییرات غیر طبیعی در ساختار آبشش آن ها مشاهده شد. بنظر می رسد که این تغییر اختلالی در روند رشد بچه ماهیان ایجاد کند. کلمات کلیدی: بچه ماهیان سفید، شوری، گل آلودگی، دریای خزر