استخراج و تجزیه کیفی و کمی اسانس گونه های مختلف آویشن در برخی از استان های کشور(فارس-شرایط زراعی)

به منظور بررسی فیتوشیمیایی اسانس گونه های مختلف آویشن، این پژوهش در طی سال های ‮‭1388‬ و ‮‭1389‬ انجام پذیرفت. در این رابطه ‮‭66‬ جمعیت از 9 گونه آویشن در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس کاشته شدند. جهت اسانس گیری، از هر جمعیت نمونه گیاهی در زمان‮‭50‬ درصد گلدهی جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه در سایه خشک و سپس آسیاب شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر طرح فارماکوپه بریتانیا برای مدت سه ساعت انجام گرفت. اسانس های بدست آمده با استفاده از دستگاه های گازکروماتوگرافی ‭GC ‬و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی ‭GC/MS ‬آنالیز و ترکیب های شیمیایی آنها شناسایی شدند نتایج نشان داد که بازده اسانس در جمعیت های مورد مطالعه از ‮‭4/44‬ درصد در جمعیت ‭VGYBHU (Th. kotschyanus) ‬تا ‮‭0/11‬ درصد در جمعیت ‭VGYZSE (Th. kotschyanus) ‬متغیر بود. از بین ترکیب های شیمیایی موجود در اسانس جمعیت های آویشن، 6 ترکیب پاراسیمن، 8،1- سینیول، گاما ترپینن، لینالول، تیمول و کارواکرول در اکثر جمعیت ها مقدار قابل توجهی داشتند اگرچه ترکیب های ژرانیول، ژرانیل استات و بورنیول در برخی از جمعیت ها، درصد بالایی را به خود اختصاص دادند. بیشترین درصد تیمول در جمعیت های ‭XDRMKO (Th. daenensis)‬، ‭ZSEBHU (Th. kotschyanus) ‬و ‭ZSEZSE (Th. fedchenkoi) ‬به ترتیب با ‮‭73‬/،‮‭66/5 68‬ و ‮‭61/72‬ درصد مشاهده گردید و جمعیت های ‭CFTVG (Th. kotschyanus)‬، ‭MKOAW (Th. trancaspicus) ‬و ‭AWCFT (Th. transcaucasicus) ‬به ترتیب با ‮‭94‬/،‮‭51/74 61‬ و ‮‭47/52‬ درصد بیشترین درصد کارواکرول داشتند. کلمات کلیدی: آویشن، کمیت و کیفیت اسانس فیتوشیمیایی