خسرو سعیدی
غلامرضا افشارمنش
نعمت اله ابوسعیدی
حسین مشایخی

به منظور بررسی تاثیر فاصله بین ردیف و میزان مصرف بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد بذر یونجه (رقم نیکشهری) ،آزمایشی در سال ‮‭1388‬ به مدت 2 سال زراعی در مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار که فاصله بین ردیف به عنوان فاکتور‭(A) ‬با 4 سطح شامل ‮‭50 30‬، ‮‭70‬، و‮‭90‬ سانتی متر و مقادیر مصرف بذر به عنوان فاکتور ‭(B)‬با 4 سطح شامل ‮‭6 3‬، ، 9 و ‮‭12‬ کیلوگرم بذر در هکتار بود . صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته ، عملکرد بذر ،تعداد ساقه در بوته ، تعداد گل آذین در ساقه ، تعداد غلاف در گل آذین ، تعداد دانه در غلاف ، تعداد غلاف در ساقه ، وزن هزار دانه و درصد قوه نامیه بودند . نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال برکلیه صفات بجز تعداد غلاف در گل آذین تاثیر معنی داری داشت . همچنین فاصله بین ردیف برصفات ارتفاع بوته، عملکرد بذر در هر دو سال در سطح آماری 1 و تعدادساقه در بوته سال اول در سطح1 و سال دوم در سطح آماری 5 و تعداد گل آذین درساقه در سال اول از لحاظ آماری در سطح احتمال 1 معنی دار شدند . فاکتور مصرف بذر بجز بر صفات وزن هزار دانه و درصد قوه نامیه در سال اول و ارتفاع بوته در سال دوم بر سایر صفات در سطح احتمال 1 معنی دار گردید . اثر متقابل تیمارهای آزمایش بر صفات ارتفاع بوته و عملکرد بذر در هر دو سال و تعداد دانه در غلاف در سال دوم در سطح 1 معنی دارگردید . همچنین با افزایش فاصله بین ردیف عملکرد بذر کاهش یافت ونتایج مرکب دو ساله نشان داد که بیشترین عملکرد بذر در تیمارفاصله ردیف ‮‭30‬ سانتیمتر با میانگین ‮‭3.928‬ کیلو گرم در هکتار و تیمار اثر متقابل فاصله‮‭30‬ سانتیمتر و با مصرف 6 کیلو گرم بذربا میانگین ‮‭1076‬ کیلو گرم در هکتارحاصل شد . اثر مقادیر مصرف بذر برعملکرد دانه نشان داد که در هر دو سال آزمایش با افزایش مصرف بذرتا 6 کیلو گرم عملکرد دانه افزایش وحداکثر عملکرد دانه را حاصل نمود و پس از آن با افزایش مصرف بذر عملکرد دانه کاهش یافت . در هر دو سال آزمایش حداکثر عملکرد بذر از فاصله ردیف ‮‭30‬ سانتیمتر حاصل شد . واژ ه های کلیدی: یونجه رقم نیکشهری ، فاصله بین ردیف ، مصرف بذر ، عملکرد بذر .