علیرضا پورحاجی
حسینعلی لطفعلی زاده
بابک قرالی
هلن عالی پناه
جاهد ولیزاده

یونجه در بین گیاهان علوفه ای از جایگاه خاصی برخوردار بوده و در سطح وسیعی در تمام نقاط ایران کشت می شود. این گیاه توسط آفات متعددی از جمله گونه های مختلف مینوزها مورد حمله قرار می گیرد. این آفات طی سال های ‮‭1389‬-،‮‭1388‬ از مزارع یونجه شهرستان های مختلف استان آذربایجان شرقی جمع آوری و با استفاده از یک کادر ربع متر مربعی و شمارش برگهای آلوده و سالم در چهار ساقه درون آن، درصد آلودگی مزارع به این آفت مشخص شد و نشان داده شد که ‮‭2/5‬ درصد برگ ها در هر چین توسط مینوز ها آلوده می شوند. در این بررسی پنج گونه مینوز متعلق به سه خانواده از راسته بال پولک داران و یک خانواده از راسته دوبالان جمع آوری شد که از این میان ‭Coleophora vicinella (Zeller‬، ‮‭1849‬‭) (Lep: Coleophoridae) ‬از تک بوته های زیر درختان و گونه های‭: Phyllonorycter medicaginella (Gerasimov‬، ‮‭1930‬‭) (Lep: Gracillariidae) Aproaerema anthyllidella (Hubner‬، ‮‭1813‬‭) (Lep: Gelechiidae) Liriomyza trifolli (Burgess‬، ‮‭1880‬‭) (Dip: Agromyzidae) Chromatomyia horticola (Goureau‬، ‮‭1851‬‭) (Dip: Agromyzidae) ‬از مزارع یونجه جمع آوری گردیدند. که توسط ‮‭10‬ جنس زنبور پارازیتویید متعلق به خانواده های ‭Eulophidae‬، ‭Pteromalidae ‬و ‭Braconidae ‬پارازیته می شوند. در برآورد میزان پارازیتیسم از ‮‭100‬ برگ آلوده جمع آوری شده از شهرستان عجب شیر، مرند، سراب و شبستر بترتیب ،‮‭35‬ ،‮‭28 40‬ و ‮‭26‬ زنبور پارازیتویید خارج شد. بر این اساس در این مناطق بترتیب ،‮‭35‬ ،‮‭28 40‬ و ‮‭26‬ درصد مینوزها پارازیته شده بودند. کلمات کلیدی: مینوز یونجه، دشمنان طبیعی، آذربایجان شرقی