امین میرهاشمی رستمی
عباس متین فر
حالتقلی قزل
کورش امینی
علی اکبر صالحی
مریم جرجانی
سعید بلقی
بهروز منصوری
یوسف ابری
عباس حسینی
علی اکبر پاسندی
حسینعلی خوشباوررستمی
طاهر پورصوفی
کامران عقیلی
عبدالقیوم شافعی

ماهی کفال خاکستری راه راه ‭(Mugil cephalus L. ) ‬در آبهای ساحلی مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدله در آبهای دریایی، لب شور و همچنین شیرین یافت می شوند. این گونه به دلیل درار بودن شرایط مناسب جهت پرورش، مقاومت زیاد در برابر دامنه وسیعی ازدرجه حرارت و شوری، ،ضریب رشد خوب، ضریب تبدیل غذایی مناسب، بازارپسندی عالی، امکان پرورش بصورت پلی کالچر با میگو، خامه ماهی وحتی کپور ماهیان به عنوان یکی از بهترین گونه های ماهیان دریایی پرورشی در سراسر جهان به شمار می آید و در نواحی متعددی از دنیا مانند ایتالیا،کشور های واقع در شمال آفریقا (همانند مصر)، فلسطین اشغالی، هند، پاکستان، ژاپن، هنگ کنگ، تایوان، ویتنام، اندونزی، کشورهای ساحلی اقیانوس آرام جنوبی و هاوایی پرورش می یابد. در اسفند سال‮‭1387‬ تعداد تقریبی ده هزار عدد بچه ماهی این گونه با میانگین وزن ‮‭280‬ میلی گرم و طول ‮‭28/3‬ میلی متر از کشور مصر تامین گردید. این بچه ماهیان وحشی از آبهای ساحلی دریای مدیترانه از اطراف شهر اسکندریه صید شدند. بچه ماهیان پس از اتمام مراحل قرنطینه در تاریخ ‮‭1387/12/27‬به چهار استخر خاکی یک چهارم هکتاری موجود در مرکز آموزش میگوی گمیشان ( گمیشان )ذخیره سازی گردیدند. در سال اول پرورش تراکم ذخیره سازی در دو استخر ‮‭5000‬ عدد و در دو استخر دیگر ‮‭10000‬ عدد در هکتار بود. سال دوم پرورش با توجه به میانگین وزنی ماهیان موجود در استخر ها که شامل دو گله ماهی یکی با میانگین وزنی ‮‭80‬ گرم ( ماهیان پرورش یافته با تراکم ‮‭10000‬ عدد در هکتار) و دیگری با میانگین وزنی ‮‭115‬ گرم ( ماهیان تراکم ‮‭5000‬ عدد در هکتار)، با تراکم ‮‭2000‬ و ‮‭2500‬ عدد در هکتار در استخر های ‮‭2500‬ متر مربعی ذخیره سازی شدند.تغذیه بچه ماهیان و ماهیان از زمانیکه درجه حرارت آب در فروردین ماه به ‮‭18‬ درجه سانتیگراد رسید، شروع شده و در فصل پاییز زمانیکه دمای آب به زیر ‮‭20‬ درجه تنزل پیدا کرد قطع میشد. غذادهی دو بار در روز( ساعت 8 و ‮‭14‬ ) صورت گرفت. میزان تغذیه روزانه ‮‭7-5‬ درصد بیوماس استخر ها در نظر گرفته شد. تغذیه بچه ماهیان در سال اول و نیز تغذیه ماهیان در سال دوم با استفاده از غذای کنسانتره که مخصوص تغذیه کپور معمولی بوده، صورت گرفت. پس از هفت ماه پرورش میانگین طول و وزن ماهیان در تراکم ‮‭5000‬ به ‮‭21/1‬ سانتی متر و ‮‭113/7‬ گرم و این میانگین برای تراکم های ‮‭10000‬ عدد در هکتار ‮‭19/6‬ سانتی متر و ‮‭86/6‬ گرم برآورد گردید. میانگین درصد بقا در سال اول پرورش در استخر ها وتراکم های مورد آزمایش ‮‭77‬ درصد برآورد گردید.میانگین ‭FCR ‬در تراکم ‮‭5000‬ و ‮‭10000‬ در هکتار به ترتیب ‮‭3/4‬ و ‮‭3/9‬ بوده است. سال دوم پس از حدود شش ماه پرورش در استخر های خاکی میانگین وزن نهایی ماهیان در استخر های 9 ( وزن اولیه ‮‭115‬ گرم و تراکم ‮‭2000‬ عدد) ، ‮‭10‬ ( وزن اولیه ‮‭80‬ گرم و تراکم ‮‭2000‬ عدد) ، ‮‭11‬ ( وزن اولیه ‮‭115‬ گرم و تراکم ‮‭2500‬ عدد) و ‮‭12‬ ( وزن اولیه ‮‭80‬ گرم و تراکم ‮‭2500‬ عدد) به ترتیب به ‮‭338 6.476‬،.‮‭440 1‬، و ‮‭327‬ گرم برآورد گردید. میانگین در صد بقا در تیمارهای مورد آزمایش ‮‭93‬ درصد بوده است. میانگین میزان ضریب تبدیل غذایی ( ‮‭1/3‬‭( FCR ‬برآورد گردید. در سال دوم پرورش استخر هایی که با بچه ماهیان با وزن اولیه ‮‭115‬ گرم ذخیره سازی شده بودند ( چه با تراکم ‮‭2000‬ و یا ‮‭2500‬ عدد در هکتار) ، به دلیل قیمت بالاتر ماهیان تولیدی به ازای هر کیلو گرم ، از تیمار های سود آور محسوب می شوند. کلمات کلیدی: کفال خاکستری، پرورش، بازده اقتصادی، استان گلستان.