مهدی پورهاشمی
پریسا پناهی

در این پژوهش روشصهای مختلف و ساده برآورد چشمی شمار بذر درختان بلوط در مورد گونه بلندمازو ‭(Quercus castaneifolia) ‬در قطعه خزر باغ گیاهصشناسی ملی ایران بهصمدت سه سال (از ‮‭1388‬ تا ‮‭1390‬) مورد استفاده قرار گرفتند. ابتدا با استفاده از روش نمونهصبرداری طبقهصای تصادفی ‮‭30‬ درخت انتخاب، شمارهصگذاری و متغیرهای کمی آنها اندازهصگیری شد. در ابتدای شهریورماه با استفاده از روشصهای مختلف برآورد چشمی شامل روشصهای ‭Sharp‬، ‭Clifton & Whitehead‬، ‭Christisen & Kearby ‬و روش تصحیحصشده ‭Graves‬، وضعیت بذردهی درختان نمونه رتبهصبندی شد. همچنین از روش برآورد چشمی ‭Koenig ‬برای تهیه مدل رگرسیونی مناسب بهصمنظور تعیین شمار بذر درختان نمونه با استفاده از شمارش بذر در ‮‭30‬ ثانیه استفاده شد. برای تعیین مقدار واقعی بذر هر درخت نمونه نیز از 4 پلات زمینی بهصشکل دایره و به مساحت نیم مترمربع استفاده شد. بذرهای داخل پلاتصها از اواسط شهریور تا اواسط آذر با صفاصله زمانی دو هفته شمارش شده و در نهایت تراکم بذر در واحد سطح تاج (یک متر مربع) محاسبه شد. تمام اندازهصگیریصها برای درختان نمونه در طول سه سال اجرای طرح تکرار شدند. براساس نتایج بهصدستص آمده میانگین شمار بذر در واحد سطح تاج در سالصهای ،‮‭89 88‬ و ‮‭90‬ بهصترتیب معادل ،4 یک و ‮‭2/6‬ بود. همچنین شاخصصهای بدستص آمده از روشصهای مختلف برآورد چشمی بیانگر بذردهی ضعیف درختان نمونه در سالصهای موردمطالعه بودند. در بین روش-های برآورد چشمی، بیشترین دقت برآورد را روش ‭Clifton & Whitehead ‬داشت. با استفاده از روش ‭Koenig ‬نیز مدل خطی سادهصای با ضریب تبیین ‮‭0/63‬ محاسبه شد که با استفاده از آن میصتوان بهصسادگی و فقط با شمارش بذرها در ‮‭30‬ ثانیه مطابق با صروش ‭Koenig‬، شمار بذر کلیه درختان بلندمازو را در قطعه خزر در سالصهای آینده برآورد نمود. کلیدواژه: قطعه خزر، باغ گیاهصشناسی ملی ایران، برآورد چشمی، تولید بذر، بلندمازو، مدلصسازی.