مسعود احمدی
داریوش فتح اله طالقانی
جواد محزونی
حسنعلی شهبازی
حسین محمدحزا

کشت پاییزه چغندر قند به عنوان یک راهکار برای تولید این محصول در مناطق خشک و نیمه خشک کشور مورد توجه می باشد. در این مناطق وجود تنش های رطوبتی و مشکلات تامین آب عامل عمده ایجاد محدودیت در تولیدات کشاورزی است. در این شرایط کشت پاییزه به دلیل دارا بودن امتیاز رشد گیاه در فصلی از سال که نیاز آبی کمتر از فصل تابستان بوده و نزولات جوی نیز وجود دارد حایز اهمیت است.به منظور بررسی امکان کشت پاییزه چغندر قند در جنوب استان خراسان رضوی و تعیین بهترین تاریخ کاشت و برداشت و رقم، این تحقیق به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در سه تکرار از سال ‮‭1386‬ به مدت دو سال زراعی در شهرستان بردسکن انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس برای صفات مورد بررسی نشان داد که تاریخ کاشت و رقم اثرات معنی داری بر صفات عملکرد ریشه، عملکرد قند سفید، درصد ساقه روی، عملکرد قند ناخالص، درجه خلوص و قند ملاس داشت. تاریخ برداشت نیز بر روی کلیه صفات اندازه گیری شده اثر معنی داری به جز درجه خلوص داشت. اثر متقابل تاریخ کاشتا تاریخ برداشت به جزدر صفات عملکرد ریشه و درصد ساقه روی بر روی دیگر صفات معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت ا رقم بر روی کلیه صفات و اثر متقابل رقم ا تاریخ برداشت نیز بر روی کلیه صفات بجز درجه خلوص اثر معنی داری داشت .بیشترین عملکرد قند سفید در تاریخ های کاشت اول مهر و برای تاریخهای برداشت پانزده خرداد بود. بیشترین مقادیر عملکرد قند سفید را ارقام سوپریما و گیادا تولید کردند. با توجه به نتایج بدست آمده بیشترین عملکرد قند سفید با استفاده از ارقام مقاوم به بولتینگ در تاریخ کاشت اول مهر و تاریخ برداشت پانزده خرداد بدست آمد. بالاترین درصد بولتینگ مربوط به رقم حساس در تاریخ کاشت اول مهر و برداشت پانزده خرداد بود. کلمات کلیدی : چغندر قند- پاییزه- تاریخ کاشت تاریخ برداشت - رقم - بردسکن