محمدحسین ارزانش

فسفربه همراه نیتروژن و پتاسیم در گروه عناصرغذایی اساسی مورد نیاز گیاه قرار دارد. فسفر در فرآیندهای بیوشیمیایی و ترکیبات انرژی زا و انتقال انرژی، تشکیل بذر و سوخت و ساز تبدیل قند به نشاسته نقش اساسی را بر عهده دارد. مقدار فسفر در خاک های کود نخورده از ‮‭0/3‬ میلی گرم در لیتر تجاوز می کند. گیاه فسفر را به صورت یون های ارتوفسفات اولیه ( ) و ارتو فسفات ثانویه( ) جذب می کند و حضور مقدار کافی از این عنصر در محلول خاک برای رشد گیاه مهم است. مقدار زیادی از فسفر مورد نیاز گیاهان از طریق کودهای شیمیایی تامین می شود، فسفر افزوده شده به سرعت به فرم نامحلول و غیر قابل جذب گیاه درمی آید. اکثر خاک های کشاورزی به دلیل استفاده مکرر از کودهای فسفری دارای مقدار زیادی فسفر تثبیت شده هستند، که در خاک تجمع پیدا کرده است. در دهه اخیر با استفاده از روش های بیولوژیک امکان تامین فسفر مورد نیاز گیاهان از منابع فسفری تثبیت شده امکان پذیر شده است. در این روش از میکروارگانیسم های حل کننده فسفات استفاده می شود. در این نشریه سعی گردیده تا مهم ترین باکتری و قارچ های حل کننده فسفات های نامحلول و مکانیسم های حل کننده آن بیان گردد. واژگان کلیدی : فسفر، باکتری های حل کننده فسفر، قارچ های حل کننده فسفر