رئوف کلیائی
علی اکبر کیهانیان
حسین فرازمند
هاشم کمالی

فعالیت های باغبانی کشور، پویایی و رشد مداومی را که از توانمندی ها و استعدادهای کم نظیر و امید آفرین این بخش حکایت دارد را آشکار می سازد. در سال ‮‭1388‬ میزان تولید زیر بخش باغبانی کشور بیش از ‮‭16/5‬ میلیون تن بوده است. این میزان در سال ،‮‭1385‬ قریب ‮‭15‬ میلیون تن بوده است(مطالب منتشر نشده، سخنرانی معاونت محترم باغبانی ، اسفند ‮‭1385‬). در بین برخی درختان میوه سردسیری رتبه جهانی کشور ما بشرح زیر است. گیلاس مقام اول با %‮‭12‬ تولید جهانی، در رابطه با زردالو 5/%8 و گردو %9 تولید دنیا در ایران تولید می شود(رتبه چهارم جهانی). همچنین در رابطه با سیب و بادام نیز کشور ما از تولید کنندگان اصلی آنهاست. بر اساس آمار سالانه بیش از ‮‭1/5‬ میلیون تن از این محصول، بصورت تازه، کنسانتره و خشک به بازارهای جهانی صادر می گردد (معاونت باغبانی ‮‭1380‬). افزایش سطوح زیر کشت و همچنین میزان و گسترش مصرف محصولات باغی در سا لهای اخیر باعث شده تا بیش از پیش شاهد جابجایی فراورده های مختلف باغبانی (میوه و مشتقات آن) و همچنین نهال بطور گسترده باشیم. بهمین دلیل عوامل خسارتزا بسهولت در کشور گسترش یافته و یا متاسفانه به کشور وارد می شوند( مگس زیتون و مگس مدیترانه) از جمله این نمونه ها هستند. همانطور می دانیم عوامل زنده از جمله مسایلی هستند که علاوه بر عوامل غیر زنده، روی میزان و کیفیت تولید گیاهان از جمله درختان میوه اثر می گذارند. از این بین آفات جایگاه خاصی را بخود اختصاص داده اند. بطوریکه بسته به محصول، حد اقل سه نوبت کنترل شیمیایی جهت کنترل آفات تاج درخت( برگ میوه و سرشاخه) و در اکثر مناطق حد اقل یک نوبت نیز جهت کنترل آفات خاکزی از سموم شیمیایی استفاده می شود. بکار گیری دیگر روش های کنترل از جمله استفاده از فرمون های جنسی و دشمنان طبیعی در باغ های سردسیری کشور ما، در سطوح آزمایشی بکار گرفته شده و نیاز به بررسی های بیشتر در این زمینه لازم است. . این روش ها از اصول تولید محصول سالم در دنیا می باشند. همچنین کنترل زراعی نیز بدلیل انجام ناقص آنها با تردید بهره برداران مواجهه است. ‮‭18‬- واژه های کلیدی: برنامه راهبردی، درختان میوه سردسیری.