حسین فرازمن‍د
افشین مشیری

کرم گلوگاه انار، ‭Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyrallidae) ‬، یکی از مهمترین آفات باغ های انار می باشد که سالیانه خسارت قابل توجهی به محصول وارد می کند. یکی از روش های مطالعه نوسانات جمعیت آفت و ردیابی آن، استفاده از فرومون جنسی سنتتیک شب پره کرم گلوگاه انار است. در حال حاضر انواع تجاری فرومون سنتتیک کرم گلوگاه انار تولید و روانه بازار مصرف می گردد.. لذا در این تحقیق در طی سالهای ‮‭1389‬ لغایت ،‮‭1390‬ میزان کارایی 4 شبه فرومون جنسی سنتتیک کرم گلوگاه انار و فرومون جنسی سنتتیک کرم به در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار، در باغات انار استان تهران مورد مقایسه قرار گرفت. در طی دوره آزمایش، میزان شکار تله ها بطور مرتب بازدید و ثبت گردید. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بیشترین و کمترین شکار تله های فرومون کرم گلوگاه انار، به ترتیب، مربوط به تله های حاوی فرومون جنسی سنتتیک شرکت آلفا (با میزان شکار ‮‭0/58‬ حشره نر در روز) و تله های حاوی فرومون جنسی سنتتیک شرکت سانتاموس (با میزان شکار ‮‭0/28‬ حشره نر در روز) بود. همچنین میزان شکار تله های حاوی فرومون جنسی سنتتیک کرم به شرکت سانتاموس، ‮‭0/23‬ حشره نر کرم به در روز بود. نتایج بدست آمده نشان داد که بطورکلی شبه فرومون های سنتتیک کرم گلوگاه انار از کارایی بالایی برخوردار نبوده، و در صورت نیاز به ردیابی و مطالعه نوسانات جمعیت در منطقه تهران، پیشنهاد می شود از فرمون جنسی طبیعی کرم گلوگاه انار (تله حاوی حشره ماده زنده) استفاده شود. واژه های کلیدی: انار، کرم گلوگاه انار، ‭Ectomyelois ceratoniae‬، فرومون جنسی، ردیابی