هادی فامیل قدکچی
رضا طرقی
حمیدرضا فرزین
محمد انوری پور
غفاری دولت آباد

ویروس برونشیت عفونی‭(IBV) ‬باعث بیماری ویروسی حاد، فوق العاده مسری و با اهمیت از نظر اقتصادی است. تنها راه پیش گیری از بیماری برونشیت عفونی اعمال واکسیناسیون با سویه های مناسب و رعایت اصول بهداشتی است. معمولا واکسیناسیون با یک سروتیپ ایمنیت متفاوتی را در مقابل سایر سروتیپ ها ایجاد می نماید. میزان حفاظت متقاطع بین سویه های مختلف بستگی عواملی از جمله همولوژی بین ژنوم آنها به ویژه ژن S1 دارد. در این تحقیق میزان ایمنی متقاطع در جوجه های واکسینه باH‮‭120‬ و/ یا ‮‭4/91‬ بررسی گردید. برای این منظور از برنامه چالش با ویروس M‮‭41‬ و ‮‭4/91‬ بیماری زا استفاده شد و اثرات ایمنی زایی با ردیابی ویروس در جوجه های چالش شده بررسی گردید. تعداد ‮‭156‬ جوجه ی‭SPF ‬پرورش و به 9 گروه تقسیم شدند. براساس برنامه طراحی شده، واکسینه و سپس در هفته پایان سوم با ویروس همولوگ یا هترولوگ و یا توام چالش شدند. نمونه برداری از نای و کلیه به ترتیب 5 و ‮‭10‬ روز بعد از چالش انجام شد. ردیابی ویروس از طریق جداسازی ویروس و جستجوی ژنوم ویروس در بافت های مشکوک به روش ‭RT-PCR ‬انجام گرفت. شناسایی سروتیپ ویروس با استفاده از واکنش ‭Nested PCR ‬انجام گرفت. جوجه های واکسینه شده با H‮‭120‬ و یا ‮‭4/91‬ در مقابل چالش با ویروس همولوگ مقاومت بسیار خوبی داشتند ولی این دو گروه از جوجه ها در مقابل چالش با ویروس هترولوگ بترتیب ‮‭60‬ و ‮‭70‬ درصد مقاومت نشان دادند. در جوجه هایی که دو نوبت واکسن H‮‭120‬ یا ‮‭4/91‬ و یا هر دو واکسن را بترتیب در 5 و ‮‭20‬ روزگی دریافت کرده بودند، تنها جوجه هایی که هر دو واکسن را دریافت کرده بودند ایمنیت %‮‭100‬ را در چالش با ‮‭91/4‬‭+M‬‮‭41‬ نشان دادند و ایمنیت در دو گروه دیگر متفاوت ارزیابی شد. واژه های کلیدی: ویروس برونشیت عفونی ، واکسن H‮‭120‬ ، ‮‭4/91‬ ، ‭RT-PCR‬، ‭Nested PCR