نجم الدین منصوریان
شجاعت زارع
امیرحسین مغیثی

افزایش تولید بیش از نیاز جامعه با تکنولوژیهای نوین بیش از پیش تجارت بین کشورهارا رونق داده و باعث تاثیربر روابط کشورها و ملل مختلف گردیده است.و هرکشوری که دارای مزیت تولید در محصول خاصی بوده و با هزینه کمتری آن محصول را تولید نماید در تجارت بین الملل موفقتر بوده و قدرت رقابت بیشتری در بازار جهانی دارد. بر همین اساس ایجاد پیمان های منطقه ای و بین المللی نظیر سازمان تجارت جهانی ‭WTO ‬کاملا مشهود است و کشوری موفق خواهد بود که در تولید محصولاتی مبادرت نماید که نسبت به دیگر کشورها داری مزیت نسبی باشد. . لذا در روابط بین المللی در آینده ای نزدیک مزیت نسبی در تولید کشور بسیار مهم خواهد شد. و لازم است تا الگوهای کشت بر اساس مزیت نسبی تنظیم گردد . در این مطالعه مزیت نسبی استان خراسان رضوی در تولید مهم ترین محصولات زراعی مورد بررسی قرار گرفت . برای این منظور از دو شاخص نسبت هزینه به منفعت اجتماعی ‭SCB‬و هزینه منابع داخلی ، ‭DRC ‬استفاده گردید . نتایج این مطالعه نشان داد که بطور متوسط استان خراسان رضوی در سال زراعی ‮‭1383-84‬در تولید کلیه محصولات زراعی مورد مطالعه بجز پیاز دارای مزیت نسبی بوده که بیشترین مزیت در استان مربوط به گوجه فرنگی و هندوانه می باشد. همچنیبن نشان میدهد که نخود دیم کمترین مزیت را در بین محصولات در استان دارا میباشد. نتایج مطالعه نشان داد که محصولات گندم و جو با قیمتهای کنونی و عملکرد کنونی دارای مزیت نسبی می باشند. و همچنین تمامی محصولات تابستانه از مزیت نسبی بالای برخوردار هستند.رتبه بندی مقایسه مزیت نسبی در بین شهرستانها نیز نشان میدهد با توجه به اینکه اکثرا دارای مزیت نسبی بوده و ضریب بدست آمده کمتر از یک می باشد ولی بعضی از شهرستانها اهمیت بیشتری داشته و در بعضی از محصولات مورد مطالعه مزیت نسبی بالایی دارند. نرخ حمایت موثر برای تمامی محصولات مورد مطالعه و با ارزهای مختلف منفی می باشد. کلمات کلیدی : مزیت نسبی خراسان رضوی- محصولات کشاورزی قیمت های سایه ای