بررسی کاربرد مدل تک واقعه بارش رواناب در ارزیابی کاربرد اراضی در تولید سیل بالادست حوزه کرخه

یکی از عوامل اصلی موثر در تغییر رژیم هیدرولوژیکی حوزه های آبریز تغییر در کاربری اراضی می باشد. این تحقیق به بررسی اثر کاربری اراضی بر رواناب و شکل هیدروگراف سیل با استفاده از مدل هیدرولوژیکی‭HEC-HMS ‬در حوزه آبخیز بالادست کرخه که از چند زیرحوضه در استان های کرمانشاه، ایلام و لرستان تشکیل شده، پرداخته است. میزان اثرگذاری تغییرات کاربری اراضی بر مقدار کمی رواناب و شکل هیدروگراف مسیله اصلی این تحقیق است. همچنین دستیابی به رفتار هیدرولوژیک حوضه در وقایع بارش در مقابل تغییرات کاربری اراضی، ایجاد مبنا و پایه مناسبی برای توسعه استفاده مدل های بارش- رواناب در سایر حوضه ها و ارایه نتایج حاصل در اختیار بخش های اجرایی کشور از جمله اهداف این تحقیق می باشند. در این تحقیق سعی شده با تلفیق سیستم های اطلاعات جغرافیایی ‭GIS‬و استفاده از مدل هیدرولوژیکی ‭HEC-HMS‬، تاثیرات تغییر کاربری اراضی موجود و سناریوهایی با وضعیت خوش بینانه و بدبینانه بر رواناب و شکل هیدروگراف سیل بررسی شود. بدین منظور پس از تعیین نوع کاربری و سطوح مربوط به هر نوع کاربری، با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست ‭TM‬، در محیط ‭GIS ‬نقشه های پوشش با نقشه گروه های هیدرولوژیکی خاک روی هم انداخته شدند و مقادیر شماره منحنی ‭(CN) ‬مشخص شد. سپس مدل هیدرولوژیک ‭HEC-HMS ‬با استفاده از روش نفوذ شماره منحنی ‭(CN) ‬و هیدروگراف واحد ‭SCS ‬در سطح حوضه در مقابل داده های بارش - رواناب مشاهده ای، با یک واقعه بارش واسنجی و با یک واقعه بارش دیگر اعتباریابی شد. نتایج نشان داد که تغییرات کاربری در هر کدام از زیر حوزه های مورد مطالعه و نهایتا در کل حوزه در مقادیر دبی اوج و حجم سیلاب تغییراتی را ایجاد نموده است. واژه های کلیدی: حجم سیل، دبی اوج، رواناب، کاربری اراضی، سیمره، کرخه، کشکان، ‭HEC-HMS