محمدحسین هادی تواتری
مختارعلی عباسی
ناطق معین الدین
محسن محمدیان
مسعود مستشاری
غلامحسن نیکونام
محمد میربابائی
علی اصغر مسگر
مهرنوش میرزائی

تعیین اهداف اصلاحی، تصمیم گیری در مورد این است که چه صفاتی بر سودآوری موثر بوده و بایستی بهبود یابند. برای تعیین اهداف اصلاحی و اهمیت نسبی (ضریب اقتصادی) هر صفت موجود در فهرست اهداف اصلاحی بر سودآوری، بایستی تابع سود تشکیل گردد. در این مطالعه پارامترهای تولیدی، تولید مثلی، مدیریتی و اقتصادی گوسفند نژاد شال در طول یک چرخه تولید سالانه در سیستم روستایی جهت تعیین ضرایب اقتصادی مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعات مورد استفاده در این پروژه، از چهار گله دار در سطح استان، گله ی شال ایستگاه تحقیقات گوسفند و بز مرکز تحقیقات قزوین و همکاران متخصص معاونت بهبود تولیدات دامی استان بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که به ازای هر راس میش مولد مجموعا ‮‭0/98‬ راس بره، میش و قوچ حذفی در هر سال به فروش می رسد. در بین اقلام نهاده، به طور میانگین تغذیه و کارگر به ترتیب با ‮‭73/39‬ و ‮‭18/18‬ درصد بیشترین سهم از هزینه ها را به خود اختصاص داده اند. همچنین هزینه های متغیر ‮‭95/69‬ درصد از کل هزینه ها را به ازای هر راس میش به خود اختصاص می دهد، در حالی که سهم هزینه های ثابت با ‮‭4/31‬ درصد بسیار پایین می باشد. ضرایب اقتصادی نسبی به میزان ‮‭27/6‬ برای میزان آبستنی، ‮‭22/31‬ برای تعداد بره متولد شده در هر زایمان میش، ‮‭23/28‬ برای نرخ بره زایی در هر سال ، ‮‭12/36‬- برای وزن بدن میش، 1 برای وزن پشم، ‮‭30/99‬ برای زنده مانی بره تا شش ماهگی، ‮‭52/35‬ برای وزن زنده بره در شش ماهگی، ‮‭87/25‬ برای بازده لاشه، ‮‭8/39‬- برای نسبت دنبه به لاشه، ‮‭17/81‬ برای تولید شیر و ‮‭25/49‬ برای تولید پنیر بودند. تغییر در هزینه ی تغذیه و نیز تغییر در قیمت لاشه به اندازه %‮‭20‬ ، ضرایب اقتصادی نسبی صفات را به اندازه ی بیش از %‮‭20‬ تغییر داد. اما تغییر در هزینه ی مدیریت و قیمت دنبه به اندازه %‮‭20‬ ، نتوانست ضرایب اقتصادی نسبی صفات را به میزان قابل ملاحظه ای تغییر دهد. به عبارت دیگر هزینه ی تغذیه و قیمت لاشه ی بدون دنبه تاثیر بالایی در سودآوری دارند و به همین دلیل تابع سود حاصله نسبت به تغییرات این دو از حساسیت بالایی برخوردار است. از این ضرایب می توان در برآورد دقیق تر شاخص انتخاب برای گوسفندان شال استفاده نمود. همچنین این ضرایب برای تعیین اهداف اصلاحی گوسفند نژاد شال بسار مفید فایده خواهند بود. کلمات کلیدی: ضرایب اقتصادی، سیستم روستایی ، گوسفند نژاد شال و استان قزوین.