هاشم زمانی - کارشناس ارشد عمران سازه های هیدرولیکی مهندسین مشاور توان اب
خسرو زمانی - کارشناس ابیاری
بهنام زمانی - کارشناس مهندسی آب

در سالهای 1367 و 68 برای نخستین بار در شبکه ابیاری و زهکشی مغان تدابیر استفاده از کانال زهکش روباز با مقطع مرکب دو مقطعی در طرح زهکش موسوم به DR6/1 مغان مدنظر قرار گرفت زهکش روباز DR6/1 مغان به عنوان یکی از کانالهای زهکش اصلی در اراضی شبکه ابیاری و زهکشی مغان اجرا شده و جریانت خروجی از زهکشهای سطحی پایاب مزارع شبکه در طول فصول زراعی و همچنین جریانات سیلابی حوضه ابریز و سیعی در بالا دست کانال اصلی شبکه مغان در فصول بارندگی و سیلابی را جمع اوری و مستقیما به رودخانه ارس تخلیه می کند استفاده از سیستم دو مقطعی به لحاظ پاره ای ملاحظات و تمهیدات از جمله برای جلوگیری از رسوبگذاری و رویش نی و علفهای هرز در فصول زراعی و امکان تخلیه سیلاب مربوط به حوضه ابریز بالا دست کانال اصلی اتخاذ گردید. عملیات اجرایی کانال در سال 69 به اتمام رسید ه و د رحال حاضر این کانال به نحو مطلوبی مورد بهره برداری قرار میگیرد. پیش از بازسازی و اصلاح این کانال زهکش بصورت تک مقطعی ذوزنقه ای و به تبعیت از شیب طبیعی زمین اجرا شده بود و به علت ابعاد نامناسب مقطع و عرض زیاد کف در فصول زراعی سرعت کم جرین و مانداب حاصل موجب رشد نی و علفهای هرز و رسوبگذاری شدید در طول مسیر گشته و عملا باعث از بین رفتن کارایی کانال شده بود. دراین مقاله تجربه های مفید تیم درگیر دراین طرح در زمینه مطالعه، طراحی و اجرای طرح جدید و همچنین نحوه بهره برداری و نگهداری بهینه از آن به تفصیل ارایه شده است.

بهره برداری ، دشت مغان، زهکش سطحی، مقطع مرکب، شبکه ابیاری و زهکشی