لیلا یغمایی - کارشناس ارشد منابع طبیعی،کارشناس پایگاه مدیریت خشکسالی استان اصفهان
مرتضی خداقلی - مسئول پایگاه مدیریت خشکسالی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و من
امیر علیخانی - عضو هیئت علمی دانشگاه قم
محمود متین - کارشناس ارشد آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی

آب از عهد قدیم و از بدو پیدایش حیات ،نقش اساسی در ادامه زندگی و طبیعتاً درموجودیت انسان ایفا کرده است.نقش آب در پیدایش و رشد حیات در نظریه های علمی نیز مدتها مورد توجه دانشمندان قرار گرفته و امروزه همه در آن اتفاق نظر دارند.آب همچنین بشر را به ایجاد شاهکارهای فوق العاده مهندسی سوق داده است وساخت آبراههای سنتی در دوران اوج قدرت امپراتوری روم وایران، ساخت سد های کوچک، حمامهای عمومی، چاهها و قنات باقی مانده و لوله کشیهای سفالینی، مصداقی ازشاهکارهای فوق میباشند. در طول تاریخ آب عامل مهمی در شکل دادن به روش زندگی بشر، توسعه تکنولوژی ،زبان، وفرهنگ بوده است. دخالت درجریان طبیعی آبها درجهان اسلام از روزگاری آغاز شد که مردم این سرزمینها، پی به ارزش کشاورزی برده اند و آثار این گونه دخالتها در بین النهرین و حاشیه دجله و فرات از هزاره های ششم پیش از میلاد بدست آمده است.ظاهرا قدیمی ترین نوشته درباره سدهای آب ،همان است که در عهد عقیق درباره برکه حضرت سلیمان (ع) آمده است .این برکه ها در جنوب بیت الحم جای داشته است و هدف از ایجاد آنها این بوده که آب باران در آنها جمع شده و از قنات مخصوصی . ( جاری میشد( 1مع الوصف اینکه هزاران سال است انسان به طریق مختلف با انجام فعالیتهای کشاورزی، صنعتی وغیره به راحتی، این نعمت مقدس خداوندی را آلوده مینماید. رشد روز افزون جمعیت و بدنبال آن افزایش نیاز به امکانات و مواد اولیه، باعث شده است که آبهای زیر زمینی وسطحی، با مواد شیمیایی جدیدی آلوده شده و با گذشت زمان مخازن آب سالم وگوارا به تدریج آلوده شده و کیفیت آب، بخصوص منابع محدود آب شیرین کاهش یابد. پیدایش و بقای گرو ههای انسانی در طول تاریخ بدون وجود آب غیر قابل تصور بوده است، به طوری که جایگاه آب در فرهنگ های گوناگون بشری به تناسب شرایط اقلیمی، موقعیت طبیعی و چگونگی و مقدار منابع آب در دسترس، میزان پیشرفت فناوری و نیز شیوه معیشت در سرزمین های مختلف متفاوت است. آب، اصل زندگی است. قرآن کریم آب را اصل حیات و زندگی میشمارد. ضمن آنکه تصریح می کند: پس از « وجعلنا من الماء کل شیء حی » هر بار یادآوری نزول باران با تعابیر گوناگون، اصل بودن آب در حیات ارض را مورد اشاره قرار فاحیینا به » : م یدهد، عابیری مانند وبه بارانش]، ] «... الارض بعد موتها زمین را زنده گردانیدیم.... بخشی فیحیی به » ،( از آیه ٩ سوره فاطر هم به باران ] «... الارض بعد موتها رحمت آسمان] زمین را پس از مرگ نده م یکند.... بخشی از آیه ٢٤ سوره روم وغیره. قرآن همچنین زیبایی طبیعت را وابسته به آب م یداند و آن را در شاداب نگه داشتن حیات بشری بسیار مؤثر می داند. در الم تر انَ » : سوره حج می فرماید انزل من السماء ماءً فتُصْبِح الارض ای بشر آیا « لطیف خبیر