مختار زلفی باوریانی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

در سالهای اخیر کشت کلزا که یکی از مهمترین گیاهان روغنی می باشد در سحط کشور و از جمله در استانبوشهر توسعه فراوانی یافته است. این گیاه از نظر مقاومت به شوری نیز در حد نسبتا مقاوم قرار دارد. با توجه به مشکل شوری بسیاری از منابع خاک و آب استان بوشهر، می توان به آینده این گیاه در استان امید زیادی داشت. مصرف صحیح و متعادل عناصر غذایی یکی از راههای دستیابی به افزایش عملکرد و بهبود کیفیت دانه کلزا می باشد. کمبود آهن در خاکهای آهکی بسیار شایع بوده و به عنوان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید دراین خاکها محسوب می شود. برخی از خصوصیات خاک از جمله pH، درجه حرارت، مقدار کربنات کلسیم، مقدار آب و غلظت بیکربنات در محلول خاک بر شدت کلروز ناشی از کمبود آهن موثر است. روشهای متعددی در خصوص امکان رفع کمبود آهن موثر است. روشهای متعددی در خصوص امکان رفع کمبود آهن در خاکهای آهکی مورد مطالعه قرار گرفته است. از جمله می توان به روش، میزان و زمان مصرف کود و یا نوع کود مصرفی اشاره نمود. هرچند فرم های آلی آهن وو با فرم های آلی مخلوط شده با مواد معدنی بیشترین منابع کودی مورد استفاده آهن می می باشند. اما استفاده از این منابع بدلیل قیمت زیاد آنها عموما از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد. محققان مختلف نتایج متناقضی را در خصوص کاربرد کودهای حاوی آهن گزارش نموده اند. Hergert و همکاران افزایش دانه ذرت را بمیزان 3600 کیلوگرم در هکتار در خاکهای با pH بیشتر از 8/2 با مصرف 85 کیلوگرم در هکتار سولفات آهن بصورت نواری مشاهده کردند. تاثیر سولفات آهن در رفع کمبود آهن و افزایش عملکرد گیاه در مواقعی که این کود بصورت نواری مصرف شده باشد معمولا بیشتر از مواقعی بوده است که بصورت مخلوط با خاک مصرف شده است. حقیقت نیا و رجایی (1) با مطالعه سطوح و روش مصرف سولفات آهن دریک خاک آهکی با pH برابر 8/2 گزارش نموده اند که مصرف 150 کیلوگرم سولفات آهن بصورت پخش سطحی همراه با محلول پاشی آن بمیزان 52% سبب افزایش در عملکرد محصول نسبت به تیمار شاهد شده است. اهکی بودن خاکهای استان بوشهر و بالا بودن PH آن سبب شده است که قابلیت استفاده آهن در آن پایین باشد. لذا این طرح تحقیقاتی در جهت بررسی اثرات سطوح و روشهای مصرف سولفات آهن بر عملکرد و کیفیت محصول کلزا و امکان رفع کمبود آهن از منبع سولفاته آن اجرا گردید.