فاطمه علایی یزدی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد
فرهاد دهقانی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد
بهجت تاج الدینی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی

انار یکی از مهمترین میوه های مناطق گرمسیری ایران است که عمدتا در مناطق حاشیه ای که دارای تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد که معمولا دارای آب و خاک نسبتا شور است پرورش داده می شود. یکی از فاکتورهایی که مورد توجه خریداران انار استان بوده میزان فیتو استروژن موجود در آن به دلیل خواص داروئی می باشد. انار یکی ازمنابع غنی فیتواستروژن است که این ماده شیمیایی خصوصا در هسته آن یافت میشود. این ماده در هسته انار بیشتر از آب میوه می باشد (3و4). همچنین عنصر روی در هسته بیشتر از آب میوه است (2). در بین گونه های باغبانی بالاترین مقدار استروژنهای استروئیدی در روغن هسته انار بوده و همچنین محتوی مقادیر زیادی از استروژنهای غیر استروئیدی مانند کامسترون، کامسترون، ایزوفلاون، ژئنتئین و دادزئین می باشد. ترکیبات اخیر خاصیت انتی اکسیدان داشته و متوقف کننده آنزیمهای سیکلو اکسیژنار و لیپو اکسیژنار می باشند. در سال 1998 مرکز تحقیقات پزشکی آمریکا خوردن روزانه نار از در معالجات ایدز (AIDS) بعلت خواص ضد اکسیدانی و ضد باکتریایی آن توضیح گرده است. روی یک عنصر خیلی مهم در تولید هورمونهای گیاهی بوده و نقش مهمی در رشد لوله گرده دارد(1). همچنین عنصر روی بر ساخت ترکیبات فیتواستروژنی گیاه دخالت دارد (1). در محلولپاشی روی در گیاه شبدر که جهت رفع کمبود این عنصر انجام شد آزمایشات بیانگر بالاتر بردن میزان ایزوفلاون و استروژن دربرگهای نرمال بوده است (7).