شهاب سرفرازی - کارشناس ارشد زراعت در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس-داراب
علی سروش زاده - استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
امیر قلاوند - دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

گیاه سویا با تولید روغن و پروتئین نقش مهمی را در تغذیه بشر ایفا می کند. لذا توجه به افزایش محصول این گیاه ضروری می باشد. در مرحله دانه بندی به دلیل کاهش رشد ریشه و پیر شدن آن فعالیت تثبیت نیتروژن و جدب عناصر غذایی کاهش می یابد (2). بنابراین جذب عناصر غذایی توسط ریشه همیشه نیاز غذایی گیاه را تامین نمی کند. در نتیجه در این مرحله از رشد، محلول پاشی عناصر غذایی نسبت به تغذیه از طریق ریشه موثرتر می باشد. محققان متعددی به تاثیر محلول پاشی عناصر غذایی در مرحله رشد زایشی، بر عملکرد سویا اشاره کرده اند. گارسیا و هانوی (5) بیان داشتند ، محلول پاشی سویا با عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و گوگرد در مراحل آخر رشد، عملکرد دانه را افزایش داد. در تحقیقی که توسط فاطمی نقده (1) انجام شد، مشخص گردید که با افزایش میزان محلول پاشی نیتروژن در مرحله رشد زایشی سویا، عملکرد دانه، تعداد غلات، تعداد دانه، وزن دانه در بوته افزایش یافت. رابوی و دیکنسون (6) گزارش دادند که با محلول پاشی عنصر روی در مرحله رشد زایشی سویا عملکرد محصول افزایش یافت. شان و بلیوننس (7) نیز دریافتند که محلول پاشی دو مرحله ای عنصر بر در مرحله رشد زایشی سویا باعث افزایش تعداد غلاف و تعداد دانه در بوته گردید. بانسال (3) تاثیر محلول پاشی منگنز در مرحله رشد زایشی 10 واریته سویا را مورد بررسی قرار داد و مشاهده نمود که این عنصر باعث افزایش قابل توجهی در عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی می گردد. بورتن و همکاران (4) نیز گیاهان سویا را با میزانهای مختلف کلسیم در مرحله دانه بندی تغذیه کرده و دریافتند که با افزایش سطوح کلسیم، عملکرد دانه افزایش یافت. آنها بیان داشتند این افزایش عملکرد به دلیل تاخیر در ریزش برگ ها و افزایش میزان ماده سازی می باشد.