تبیین و بررسی عوامل موثر بر جدایی گزینی اجتماعی ـ فضایی در شهر بروجرد

جدایی گزینی اجتماعی و توزیع ناهمگن طبقات اجتماعی با خلق گتودهای شهری و حذف تماس های بین طبقاتی تمرکزفقر و تشدید آسیب های اجتماعی را در محلات نواحی شهرها موجب شده، و از این جهت مانع معمی در رسیدن شهرها به برنامه های رشد و توسعه و عدالت فضایی می باشد. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر جدایی گزینی اجتماعی ـ فضایی در شهر بروجرد به عنوان دومین شهر بزرگ استان لرستان است. پژوهش حاضر از نظر هدف بیشتر بنیادی و از نظر ماهیت و روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است وداده ها به دو روش میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده اند. درروش میدانی با استفاده از تکنیک پرسشنامه، مشاهده اطلاعات مورد نظر استخراج گردید و شاخص های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در جهت نیل به هدف پژوهش به کار گرفته شدند. حجم نمونه ی آماری با استفاده از روش توزیع تصادفی از جامعه ی آماری (کل ساکنان شهر بروجرد) براساس فرمول کوکران 390 نفر برآورد گردید. یافته های پژوهش نشان داد که در سه شاخص مورد نظر سنجه هایی همچون تحصیلات قومیت، مهاجرت، وضعیت شغلی، اثرات سرمایه، مساحت و کیفیت مصالح به کار رفته بر جدایی گزینی در شهر بروجرد موثر است. در مجموع نتایج پژوهش نشان می دهند که ضریب رشد بالای جمعیت شهری، مهاجرت عشایر از دوایل بیرانوند و حسنوند، نبود طرح و برنامه مشخص برای هدایت جهت توسعه شهر و در نتیجه گسترش افقی بی رویه شهر موجب ظهور مشکلات فراوانی از جمله جدایی گزینی اجتماعی شده است. خوشه بندی فضایی در شهر بروجرد در تأثیر و تأثیرات مختلفی به وجودآمده است که عدم انسجام ساختار فضایی شهر بروجرد پیوندی قوی با این پدیده دارد بدین معنا که هسته قدیمی و تاریخی شهر بروجرد با تراکم شدید فعالیت و جمعیت میل به گسترش بیرونی دارد واز طرفی هر چه به مرزهای شهر نزدیک می شویم پراکندگی جلوه ای گسترده دارد. از طرفی الحاق روستاهای علی آباد و ابراهیم آباد و اسلام اباد و قلعه حاتم به شهر در قسمت شرقی موجب تشدید جدایی گزینی اجتماعی و پیدایش محلات فقیرنشین شده است.

Keywords:

جدایی گزینی , جدایی گزینی قومی- نژادی , سیستم اطلاعات جغرافیایی SPSS , شهر بروجرد