بازتاب های ایدئولوژیک در فرم شهرها

هر سکونتگاه بیانگر وجوهي از اندیشه حاكم بر خود و شکل و فرم آن، محصول و برآیند نیروهای مختلف اقتصادی،اجتماعي، سیاسي، فرهنگي و ... است. از این روست كه به منظور شناخت و ادراك چیستي و چگونگي شکل گیری فرم وفضا شهری، باید به سراغ قدرتمندترین اندیشه ها و روابط ساكنان و حاكمان آن فضا رفت.یکي از نیروهای اصلي شکل دهنده شاكله شهر كه مي توان بازتاب آن را از طریق مطالعه شهر و فضای شهری بازشناسيكرد، ایدئولوژی حاكم بر جامعه است. در این خصوص مي توان به شهرهای شوروی سابق پس از انقلاب سال 1917 وشهرهای بلوك شرق خصوصا پس از جنگ جهاني دوم اشاره كرد كه بازتابي كم و بیش از اندیشه ها و ایدئولوژیسوسیالیسم بودند. این مقاله با بررسي موردی شهرهایي كه در ارتباط با ایدئولوژی سوسیالیسم و كمونیسم شکلگرفته اند و استفاده از رویکرد نشانه شناسي ساختارگرا ، درصدد است نشان دهد چگونه شکل و فرم و ساختار شهر واجزایش مي تواند بازتاب نگرش ایدئولوژیك ساكنان و سردمداران در فضای شهری باشد. رویکرد نشانه شناسي در اینجا بهبررسي شهر به عنوان یك متن و نظام نشانه ای پرداخته و به بازشناسي نشانه ها و مفاهیم مرتبط به آنها و شناسایيساختار دربردارنده معاني این نشانه ها مي پردازد. از این رو این مقاله در دو بخش اصلي تدوین شده كه در بخش اولمباني نظری نشانه شناسي به عنوان رویکرد انتخابي به اختصار مورد بررسي قرار گرفته و در بخش دوم از این مبانينظری به منظور شناسایي نشانه های حاوی مفاهیم ایدئولوژیك در شهر سوسیالیستي استفاده مي شود.

Keywords:

شهر , ایدئولوژی , سوسیالیسم , کمونیسم , نشانه , ساختار