فرشته علیزاده - کارشناس ارشد معماری
محسن طبسی - دکتری پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس
سیدمرتضی موسوی - دکتری تخصصی معماری، دانشگاه ملی اسلامی، دهلی نو، هندوستان

شهر سوخته از نظر زمانی با تمدن سومر در بین النهرین و تمدن های هاراپا و موهنجودارو در شمال غربی پاکستان همزمانبوده است. بسیاری از باستان شناسان معتقدند که مردم این ناحیه از همان نژاد سومر یا آنوناکی بوده اند که از سیاره ی نیبیروبه زمین آمده بودند. شباهت مجسمه های یافت شده با آنچه که در هاراپا و موهنجودارو وجود دارد این نظریه را اثبات می کند.علاوه بر اینکه ابزارها و علوم پیشرفته ای که در شهر سوخته وجود دارد حکایت از شهری بزرگ و تجاری می کند. در ریگ وداکه کتاب مقدس هندوان و یادگار دوران باستانی ودائی می باشد، درباره ایران که بعدها پارسیکاها نامیده شده اند که کلمه جدید پارسی ها «پارشاو» اشاراتی شده است و از پارتی ها کلمه ای بنام (پارتاوا) یاد شده است. شواهدی موجود است که از سده هفتم پیش از میلاد میان ایرانیان و هندیان روابط بازرگانی برقرار بوده است. هندیان نه تنها با ایرانیان بلکه با مردم بابل هم از طریق خلیج فارس در تماس بوده و کالاهای تجارتی خود را با آنها مبادله می نمودند.در حقیقت با کشف آثار تاریخی موهنجودارو و هاراپا در هند و مشابه آن در ایران، صحت این گفته تاحدودی تایید شدهاست. طبیعی است که در این چنین شرایطی شباهت های بسیاری از لحاظ ساختاری و کارکردی در معماری و شهرسازی، بیناین دو شهر و تمدن مشاهده می شود و ریشه ی بسیاری از روابط معماری که در زمان حال نیز کاربردی است را می توان یافت.

معماری ایران، معماری هند، معماری شهر سوخته، معماری موهنجودارو