علی تدین - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد
فایز رئیسی

اسپرس گیاهی چند ساله از جنس Onobrychis و متعلق به تیره Leguminosae است. از جمله نباتات علوفه ای خانواده لگوم است که به دلیل ویژگیهای مطلوب از بعضی جهات مختلف نسبت به یونجه برتری دارد (11). از خصوصیات مطلوب آن می توان به بالا بودن میزان پروتئین و خوش خوراکی آن بدون مشکل نفخ و مقاوم بودن به آفت سرخرطومی اشاره کرد (9و10) . درمناطق سردسیر رشد و نمو آن در بهار همزمان با یونجه آغاز ولی گلدهی آن یک تا دو هفته زودتر از یونجه ظاهر می گردد. بدلیل داشتن ریشه مستقیم طویل با انشعبات فرعی در اقلیم نیمه خشک مقاوم است (7و8) در انواع خاکها مخصوصا خاکهای عمیق، با زهکشی خوب و حاصلخیز بهترین رشد را دارد (10).در خاکهای خشک و سبک نیز از رشد خوبی برخوردار است. درنقاط سردسیر به علت مقاوم بودن آن به سرما زودتر در بهار شروع به رشد می کند و رشد آن تا اواخر پائیز ادامه دارد که منجر به تولید چین اضافه می شود (9). نظر به اینکه راندمان تثبیت ازت در گیاه اسپرس کمتر از یونجه می شود (12). لذا کاربرد کود ازته برای برداشت چندین علوفه در سال ضروری بنظر می رسد. عنصر ازت در رشد و نمو گیاه بدلیل شرکت در ساختمان کلروفیل و تشکیل پروتئین گیاه اهمیت دارد. لذا در گیاهان با رشد مستقیم طولی و توسعه شاخ و برگ زیاد که کمبود N را بروز می کند. بکارگیری فرم محلول پاشی ازت بدلیل جذب سریع و جلوگیری از نقصان محصول اهمیت دارد (6). تاثیر مثبت محلول پاشی اوره بر عملکرد دانه (1) و پروتئین (2) گندم و عملکرد دانه (3و5) ، روغن و پروتئین (4) سویا قبلا گزارش شده ولی در خصوص اسپرس گزارشی وجود ندارد. بنابراین بررسی عکس العمل اکوتیپ های مختلف اسپرس به محلول پاشی اوره و اندازه گیری عملکرد آنها می تواند در تولید علوفه مورد نیاز در منطقه شهر کرد کمک کند.