فرزانه عادلیان راسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری

همواره بین " جا" و " مکان" در فرهنگ فلسفی معماری تفاوت ها و تمایزهای بارز و برجسته ای وجود داشته است. مکان همان جایی است که به ما امکان " شدن " را می بخشاید و تداعی گر خاطره های ماست. تنها انسان است که می تواند نسبت به جایی خاطره داشته باشد و با این خاطره ها نرد عشق ببازد. هرجا که انسان آن را مکان تلقی کند برای او واجد معنای سکونت است. سکونت در معنای وسیع آن به معنی آرمیدن و غنودن است. همان عاملی که موجب بروز خلاقیت های دامنه دار و در نهایت بروز تمدن می گردد. نور؛ یکی از عواملی است که افزون بروظایف متعارف خود وظیفه تداعی معنی را برای ساکنان خانه های سنتی ایران تدارک دیده و روح مکان را ارتقاء بخشیده است. همین مقوله باعث شده است تا خانه های ایرانی منزلت و مقام مناسبی را برای سکونتگری انسان به مثابه اشرف مخلوقات بیابند و بتوانند با همه نیازهای فطری انسان مساعدت کنند و بهترین و مناسب ترین پاسخگویی ممکن را به مطالبات وی بدهند. نور در این میان در صدر همه نقش آفرینی ها قرار دارد. لذا این مقاله که به روش مطالعات توصیفی تحلیلی به رشته تحریر درآمده به تبیین این مهم پرداخته است.

نور، سنت معماری ایرانی، سکونت، روح مکان، تداعی گری