محیا بختیاری منش - پژوهشگر دوره دکتری معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران
افسانه زرکش - استادیار دانشگاه تربیت مدرس تهران، دانشکده هنر و معماری

ورود علوم، تکنولوژی و فناوری مدرن از غرب در دوران معاصر ایران و در تعارض با فرهنگ، هویت و ارزش های جامعه ایرانی، ناسازگاری هایی را به دنبال داشت. در این بین برداشت های نادرست از ابعاد مختلف تکنولوژی، نگاه ابزاری به آن و توجه به این سوال که چگونه تکنولوژی می تواند جوابگوی نیازهای روانی آدمی باشد، زمینه را برای پژوهش در این باره فراهم نمود. اگر خانه به عنوان مکان زندگی آدمی در نظر گرفته شود که متشکل از وجوه معنایی، رفتارها و کالبد فیزیکی آن است، با تصور تکنولوژی به عنوان بهبود دهنده شرایط کالبدی خانه، وجهی از وجوه سازنده مکان مطلوب از دست رفته است و مکان در سطح فضا باقی خواهد ماند. بنابراین چنین می نماید که تکنولوژی دارای ابعاد گوناگونی است که لازمه تقرب به مطلوبیت فضا توجه به ابعاد فراتر از کالبد و تاکید بر وجوه کیفی آن است. هدف از پژوهش، یافتن وجوه سازنده مطلوبیت مکان، تاکید بر ابعاد کیفی آن در خانه، ارزیابی دادهها در نسبت با دیدگاه های جهانی، تلاش برای یافتن نسبت این عوامل با یکدیگر و تبیین اصولی برای تجلی آنها در معماری امروز ایران است. راهبرد پژوهش توصیفی- تحلیلی و براساس استدلال منطقی می باشد. شیوه جمع آوری دادهها، استفاده از منابع مکتوب و کتابخانه ای، تحلیل و بررسی آنها است؛ در بخش اول، شاخص های کیفی تکنولوژی استخراج شده از منابع مکتوب به طور اولیه ارزیابی می شود. نتایج این ارزیابی در حکم فرضیاتی هستند که در مرحله بعد با بررسی دیدگاه نظریه پردازان درباره خانه و بر مبنای استدلال منطقی آزموده می شوند. بیان اهمیت توجه به وجوه مختلف تکنولوژی، شناسایی جایگاه زمینه، ارزش ها، معانی و فرهنگ بر مطلوبیت خانه و نوع زندگی امروز و در نهایت تبیین اصول معماری در هماهنگی میان نیاز کاربر ایرانی و ابعاد کیفی تکنولوژی به منظور تقرب به مطلوبیت خانه به عنوان نتیجه تحقیق ارائه خواهد شد.

کیفیت تکنولوژی، خانه، مطلوبیت، معماری معاصر ایران