حسین فرزانه پور - استادیار علوم سیاسی دانشگاه بیرجند
علی اکبر یاری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه بیرجند
سکینه شبانی - مدرس مدعو گروه معارف دانشگاه بیرجند دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث

بسیاري از اندیشمندان جهان اسلام معتقدند نظریه پردازي در جهان اسلام محدود به دواران طلایی اسلام و ظهور اندیشمندان مسلمانیچون ماوري، غزالی، فارابی و ابن سینا بوده است و پس از آن دوره طلایی نظریه پردازي در جهان اسلام فروکش نموده و اغلب مشروعیتخلفاي ممالک اسلامی بر تغلبه استوار بوده است تا نظریه پردازي. هدف از نوشتار حاضر بررسی این موضوع و تدقیق در ویژگی هاينظریه پردازي در این حوزه است. سوال این است که نظریه پردازي در اندیشه اسلامی چه ویژگی هایی دارد؟ فرضیه اولیه در پاسخ به سوالفوق این است که گرچه نظریه پردازي در دوران طلایی اسلام در حد اعلاي خود بوده است و پس از آن فروکش کرده است اما به هرحالبه رغم وجود حاکمان اسلامی که به زور شمشیر در بستر تاریخ اسلام به قدرت رسیده اند؛ نظریه پردازي کند شده اما متوقف نگردیده است.دستاورد این مقاله این است که عدم همگرایی جهان اسلام به واسطه همین ویژگی هاي واگرایانه از جمله تقدم عمل بر نظریه و ایستاريجزم گرا و ایدئولوژیک است که جهان اسلام نتوانسته به همگرایی برسد. این مقاله شیوه اي تحلیلی– توصیفی دارد.

نظریه پردازی، همگرایی، واگرایی، جهان اسلام