الهام انصاری - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، ایران
علی اشرف جعفری - استاد موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ، سازمان آموزش و توسعه تحقیقات کشاورزیAREEOتهران ، ایران.

به منظور مقایسه وگروه بندي مورفولوژیکی گونه هاي یونجه یک ساله و چند ساله در دو سطح پلوئیدي 2x و 4x پس از القاي پلی پلوئیدي در سطوح پایین تر، آزمایشی در سه گروه یونجه هاي تتراپلوئید طبیعی(زراعی)، یونجه هاي دیپلوئید یکساله و چندساله و یونجه هاي تتراپلوئید القاشده اجرا شد. "القاء پلوئیدي"با استفاده از غلظت هاي مختلف کلشیسن به مدت 36 ساعت با تیمار جوانه جانبی قلمه هاي تک گره جمعیت هاي یونجه هاي دیپلوئید چندساله sppMedicagosativa (کرج 1و 2 و تهران زیر گونه ( caerulea و گونه هاي یونجه دیپلوئید یکساله M.lupulina ، M.radiata، M.rijidula، M.truncatula، M.turbinata، M.noeana و M.minimaانجام شد(در آزمایشات قبلی با شمارش کلروپلاست هاي سلول هاي محافظ روزنه و شمارش کروموزومی مورد بررسی و تایید قرار گرفته بود).آزمایش با استفاده از 12 صفت مورفولوژیک در میان 23 جمعیت شامل جمعیت هاي فوق به همراه 8 جمعیت تتراپلویید القا شدة نظیر(بجز M.noeana و (M.minima و تتراپلوییدهاي شاهد شامل 5 رقم زراعیHamadani، Baghdadi، Bami، Gharyounje و Renjer در یک طرح آزمایشی کاملا تصادفی، در شرایط گلخانه انجام گرفت. بررسی و مقایسه بر اساس صفات مورفولوژیک و ترسیم نمودار کلاستر توسط روش WARD انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه خوشه اي بر اساس صفات مورفولوژیک، جمعیت ها را در سه گروه اصلی با خصوصیات درون گروهی مشابه و بین گروهی غیر مشابه قرار داد. قرار گرفتن جمعیت هاي نامتجانس به لحاظ دوره زندگی و سطح پلوئیدي در نمودار کلاستر در کنار یکدیگرمانند Baghdadi و دو سطح پلوئیديM.truncatula، قرابت مورفولوژیکی و احتمال منشا اولیه یکسان این جمعیت ها را نشان می دهد. با توجه به وجود فاصله ژنتیکی می توان از جمعیت هاي برتر خوشه ها در تولید هیبریدهاي جدید بهره گرفت. نتیجه دندروگرام مصدق مقایسه میانگین کلیه صفات براي 23 جمعیت مورد بررسی بود.

مقایسه، مورفولوژیک، سطح پلوئیدی، یونجه، یکساله، چند ساله