محبوبه برزگر - کارشناسی ارشد تغذیه نشخوارکنندگان گروه علوم دامی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
کامران رضایزدی - دانشیار گروه علوم دامی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

الياف نامحلول در شوینده خنثی ( NDF ) بخشی از کربوهیدرات مورد نیاز گاوهای شیری را تامین می کند و علاوه بر آن نقش مهمی در فعالیت جویدن، تشکیل تله فیبری شکمبه ای، فعالیت نشخوار، اسیدهای چرب فرار شکمبه، سلامت شکمبه، میزان ماده خشک مصرفی، تولید شیر و چربی شیر دارد. مخزن NDF به دو بخش غیر قابل هضم ( iNDF ) و دارای قابلیت هضم ( pdNDF ) تقسیم می شود، pdNDF خود به بخش های سریع( fast pool ) و کند ( slow pool ) تقسیم می شود. uNDF شاخصی است که با آن بخش های سریع، کند و غیر قابل هضم الياف نامحلول در شوینده خنثی تخمین زده می شود. با افزایش سهم pdNDF در NDF ، و افزایش سهم مخزن سریع در pdNDF، نرخ هضم و نرخ عبور NDF در شکمبه افزایش، فعالیت جویدن و پر شدگی شکمبه کاهش، مصرف ماده خشک افزایش و در پی آن تولید افزایش می یابد. این مسئله در رابطه با گاوهای پر تولید که میزان الياف نامحلول در شوینده خنثی در جیره آنها کمترین حد ممکن را دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین از شاخص uNDF می توان به خوبی برای تعیین کیفیت علوفه ها استفاده کرد.

uNDF ، pdNDF ، iNDF ، NDF