برآورد نشت از کانالهای آبیاری و راههای جلوگیری از آن (مطالعه موردی شبکه آبیاری بریموند در کرمانشاه)

هدف اصلی از احداث شبکه های آبیاری و زهکشی انتقال آب با حداقل تلفات می باشد . ساخت و اجرای این شبکه ها باید ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه بوده و زمان اجرای آ نها هم مدنظر قرار گیرد تا بتوان با صرف کمترین هزینه و زمان بهترین راندمان آبیاری را به دست آور د. در کشور ما و اکثر کشورهای جهان یکی از مشکلات شبکه های در حال اجرا و بهره برداری، مسئله آب بند بودن سطح کانال، پایداری مقطع خاکریزی و ترانشه های درست شده در طول مسیر می باشد که خیلی از هزینه های مصرفی برای ساخت کانال صرف رفع این گونه مشکلات می گردد . منطقه مورد مطالعه شبکه آبیاری بریموند شامل دشت ذهاب در غرب شهرستان کرمانشاه است که با احداث بن د انحرافی بریموند و انتقال آب توسط کانال های بتنی به دش ت ذهاب از سال 1354 در دست بهره برداری است . منبع آب این شبکه رودخانه الوند می باشد که مهم ترین رودخانه منطقه است . با توجه به اینکه سال های زیادی از احداث شبکه مذکور می گذرد در سال های اخیر شاخص راندمان انتقال و توزیع به دلیل تلفات آب از درزهای انبساط کانال و نشت از زیر دریچه ها کاهش پیدا کرده است . تبخیر از سطح آب و نشت از دیواره و کف کانال مهمترین منابع تلفات در مسیر این کانالها هستند . در این منطقه میزان تلفات تبخیر نسبت به تلفات نشت ناچیز است . در این مط العه پس از جمع آوری مشخصات کلی کانال ها و شبکه اصلی بریموند به ارزیابی شاخص های مدیریتی از جمله محاسبه راندمان انتقال در نرم افزارland developmentپرداخته و پتانسیل بهبود این شاخص9/5درصد تعیین گردید سپس به بررسی راههای کاهش تلفات انتقال آب از کانال های شبکه آبیاری بریموند پرداخته و از بین آنها بهترین راه تعیین گردید. روشهای متداول برای کاهش تراوش آب از کانالها شامل استفاده از آسفالت، فایبر گلاس، پلی سولفید، ماستیک، ماسه آسفالت، بتن مسلح، روکشهای پلاستیکی و استفاده از پوشش های ژئوسنتتیک می باشند. پس از مقایسه و درجه بندی از بین این روشها، مصالح ژئوسنتتیک جدیدترین و بهترین گزینه می باشد که نصب سریع و راحت، کارایی بالا و عدم نیاز به تکنیک اجرایی خاص، استفاده از آنها را روز به روز زیادتر میکند.

Keywords:

کانال , نشت , ژئوممبرین , ژئوگرید , کرمانشاه , بریموند , ژئوسنتتیک