تحلیل قوانین گردشگری ایران با تأکید بر حفاظت از محیط زیست با رویکرد تطبیقی

قوانین گردشگری، به عنوان تعیین کننده ترین ناظر بر رفتار گردشگران و میزبانان، میتواند در حفظ و احیاء زیست محیطی، نقش شایانی ایفا نمایند. اما در برنامه های توسعه ی گردشگری و توسعه زیست محیطی، مورد بی مهری، قرار میگیرد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل قوانین گردشگری ایران با تأکید بر حفاظت از محیط زیست، انجام شده است. تحقیق، از نوع مروری و تطبیقی است که با روش اسنادی انجام پذیرفته است. به منظور معرفی اهم قوانی گردشگری و تحلیل آنها در حفاظت از محیط زیست5 کشور، به متن قوانین گردشگری و نتایج تحقیقات داخلی مرتبط، استناد شده است. حدود 10 سند قانونی و فرادستی، در خصوص قوانین گردشگری، مورد بررسی و مرور قرار گرفته است. اسناد مورد بررسی شامل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز توسعه و قانون برنامه توسعه، سیاستهای کلی نظام، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بیانیه ی گام دوم انقلاب، ابلاغیه های رهبر معظم و سایر منابع بوده است. یافته ها نشان میدهد با اینکه در اسناد و قوانین ایران، به جایگاه محیط زیست و حفاظت از آن اهمیت نسبی داده شده است؛ لکن نتایج حاکی از دو خلاء بارز در قوانین گردشگری ایران در رابطه با محیط زیست است. خلاء نخست، عدم توجه قوانین به سطوح فردی و گردشگران است، به این معنی که بحث از آلایندگان محیط زیست، اکثرا0 و فقط بر آلایندگان غیرفردی (مانند تولیدکنندگان و بهره برداران از منابع) متمرکز شده است و از آلایندگان فردی یعنی گردشگران به عنوان عاملین اصلی5 صنعت گردشگری، و به کاربردن لفظ »گردشگر« در قوانین موجود، غافل است. دوم فقدان ضمانتهای اجرایی برای مخربین و آسیب رسانان به محیط زیست در سطح فردی است. در تطبیق قوانین گردشگری ایران با برخی کشورهای توسعه یافته مشخص میشود که در این خصوص، حجم قوانین ایران نسبت به سایر کشورها(مانند انگلستان، نیوزیلند، مالزی، ترکیه و..) بسیار ناچیز است. به طور کلی، مطالعه حاضر تکمیل مجدد و مضاعف قوانین گردشگری5 حافظ ریست محیط، با اضافه نمودن لفظ گردشگران به قوانین موجود را توصیه مینماید.

Keywords:

گردشگر , قوانین گردشگری , حفاظت , محیط زیست.