ایمان صالحی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
جهانشاه صالحی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران
مجید خزایی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران

فرسایش خاک در طول تاریخ همواره وجود داشته است، اما در دهه های اخير بر شدت آن افزوده شده است كهموجب كاهش قابليت كشت و توليد گشته است. حفاظت خاک راهكاری جهت جلوگيری از فرسایش است كه بهدو صورت مكانيكي و غيرمكانيكي انجام مي گيرد. با توجه به هزینه های زیاد و اثرات سوء زیست محيطي روش هایمكانيكي و اینكه روش های غير مكانيكي و زراعي حفاظت خاک مورد توجه خاص قرار گرفته است، این پژوهش بهتشریح روش های مختلف زراعي و غير مكانيكي حفاظت خاک و مرور مطالعات انجام شده در این زمينه در ایران وجهان و بحث در خصوص نتایج آنها مي پردازد. نتایج تحقيقات مختلف نشان مي دهد كه روش های زراعي و غيرمكانيكي، سلامت عمومي خاک، مقدار مواد آلي، خصوصيات فيزیكي و وضعيت مواد مغذی خاک را بهبود مي-بخشند. این روش ها علاوه بر اینكه سریع تر و ارزان تر از سازه های فيزیكي هستند، موجب احياء اراضي، حفاظتزمين در مقابل تخریب بيشتر و پایداری بلند مدت ساختار فيزیكي خاک مي گردند. اگر راهكارهای غير مكانيكي وزراعي در زمان و مكان مناسب به كار گرفته شوند مي توانند نياز به احداث سازه ها و اقدامات مكانيكي و مهندسيرا به حداقل برسانند. اگرچه استفاده همزمان راهكارهای غير مكانيكي و مكانيكي نيز توصيه مي گردد. البته یکتلاش مضاعف جهت آگاه سازی و ارتقاء دانش كشاورزان و بهره برداران اراضي در زمينه مزایا و اثرات مفيد روش-های زراعي و غير مكانيكي و همچنين افزایش انگيزه ایشان برای استفاده از این روش ها، مورد نياز است.

فرسایش خاک، روش های غیرمکانیکی، خاکورزی، احیاء اراضی