هنگامه جوادی - دانشجوی دکتری خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
ابراهیم پذیرا - استاد گروه علوم خاک دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
رضا سکوتی اسکویی - دانشیار گروه آبخیزداری مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی
محمدحسن مسیح آبادی - استاد گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

تحت تاثیر عوامل خاك سازی خاك های مختلفی با خواص متفاوت و گاهی نیز با انواع محدودیت ها بهوجود می آید كه لازم است برای بهره برداری بهینه از آنها شرایط تشکیل، تحول و تکامل خاك بررسی گردد.در تحقیق حاضر، رابطه خاك با شیب، ارتفاع و مواد مادری از نظر مورفولوژی و خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاك، نحوه پیدایش و تکامل خاك های تشکیل شده در موقعیت های مختلف اراضی و روابط بینآنها مورد مطالعه قرار گرفت. از تعداد 19 پروفیل شاهد، 57 نمونه خاك اخذ و برخی خصوصیات خاك شاملاسیدیته، شور، گچ، كربنات كلسیم معادل، بافت و میزان مواد آلی اندازه گیری گردید. با استفاده از نرمافزار نیوهال رژیم حرارتی و رطوبتی منطقه تعیین شد. برای بررسی شرایط توپوگرافی، نقشه رقومی ارتفاعو شیب تهیه و ویژگی های سازندهای زمین شناسی مشخص و بر اساس شاخص گور و شاخص جاكارد، روابطعوامل خاكسازی و تکامل خاك با توپوگرافی و مواد مادری بررسی گردید. تفرق رده بندی خاك ها، بااستفاده از شاخص های تنوع، غنا، یکنواختی شانن و سیمپسون تعیین شد. براساس نتایج بدست آمده ازشاخص های گور و جاكارد تاثیر تنوع و تفرق فاكتورهای خاكسازی بر توپوگرافی و مواد مادری به اثباترسید. شاخص های تفرق خاك از سطح رده به فامیل خاك روند افزایشی نشان دادند. افزایش شاخص غنا درسطح فامیل خاك بیش تر بود به گونه ای كه بیش ترین تنوع خاك در سطح فامیل خاك مشاهده شد.همچنین تنوع خاك در منطقه عمدتاً متأثر از عوامل ذاتی و تا حدودی متأثر از عوامل محیطی می باشد.تکامل پروفیلی در منطقه بیشتر تحت تأثیر پستی و بلندی، مواد مادری و در برخی از مناطق سطح آب زیرزمینی است.

تکامل خاک، تنوع، توپوگرافی، زمیننما