جمشید مختاری - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سیداحسان ساداتی - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
کرمعلی ذبیحی - کارشناس ارشد تحقیقات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری، ایران

یكی از گونه های سریع الرشد صنوبر که در سال های اخیر در صنوبرکاری های شمال ایران مورد استفاده قرار گرفته صنوبر دلتوئیدس Populus deltoides Bartr. ex Marsh می باشد. جهت بررسی ویژگی های رویشی این درخت در مازندران، دو عرصه صنوبرکاری در اراضی کم ارتفاع جنوب ساری انتخاب و به روش منظم مشخصه های کمی و کیفی درختان صنوبر در قطعه نمونه های 400 مترمربعی اندازه گیری و یادداشت گردید. بررسی نتایج نشان داده میانگین رویش قطری سالیانه صنوبر در عرصه پهنه کلا جنوبی 1/37 سانتی متر و رویش ارتفاعی سالیانه 1/6 متر و رویش حجمی نیز حدود 9 مترمكعب در هكتار در سال می باشد. رویش قطری درختان صنوبر در مشون کلا 1/36 سانتیمتر و رویش ارتفاعی آنها 1/59 متر در سال است که با رویش ای درختان در پهنه کلا جنوبی مشابه است ولی رویش حجمی سالانه آن 8/43 متر مکعب است. مقایسه ویژگی های رویشی صنوبردلتوئیدس در گیلان و مناطق مرکزی و شرق مازندران نشان می دهد میزان رویش این گونه سریع الرشد در شمالایران از غرب به شرق کاهش می یابد. قابل ذکر است شرایط آب و هوایی در شمال ایران از غرب به شرق از خیلیمرطوب و مرطوب به نیمه مرطوب تغییر کرده بطوری که لاهیجان و صفرابسته (گیلان) فاقد دوره خشکی وروزهای خشک ولی در ساری حدود چهارماه دوره خشكی وجود دارد. بنابراین جهت استقرار نهالكاری صنوبر درمازندران در سال های ابتدایی کاشت نیاز به آبیاری نهال ها در فصول رویش می باشد. باتوجه به اینكه صنوبرها عموما"آبدوست بوده و در صورت عدم برخورداری درختان از آب کافی آفات و بیماری ها نیز خسارت بیشتری به درختانوارد می سازند، پیشنهاد می گردد قبل از صنوبرکاری در مناطق مشابه عرصه مورد بررسی، منابع ترامین آب قابلدسترس مورد توجه قرار گیرد.

صنوبر، دلتوئیدس، ساری، ویژگی های رویشی