سهیلا حسین زاده - کارشناس اداره استعداد یابی و بهره برداری اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان
سیده افسانه حسینی - کارشناس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی خوزستان

از راه هاي دستيابي به اهداف كشاورزي پايدار، استفاده از ميكروارگانيسم هايي است كه نقش به سزايي درتأمين نياز غذايي گياهان و هم چنين محافظت آنها برعهده دارند. به منظور ارزيابي اثر سويه هاي مختلف باكتريآزوسپريلوم و كود نيتروژن بر تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه گندم آزمايشي بصورت كرت هاي خرد شدهدرقالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 4 تكرار به اجرا درآمد. كرت اصلي شامل كود نيتروژن در 2 سطح(90 و 120 كيلوگرم در هكتار) و كرت فرعي شامل تركيب هاي تيماري سويه هاي مختلف آزوسپريلوم (آزوسپريلوم برازيلنس x آزوسپريلوم ليپوفروم I1)، (آزوسپريلوم برازيلنس x آزوسپريلوم ايراكينس I2) و (آزوسپريلوم ليپوفروم x آزوسپريلوم ايراكينس I3) و تيمار شاهد (بدون تلقيح I4) بود. نتايج نشان داد كه اثر كود نيتروژن بر صفات مورد مطالعه معني دار بود، ولي بين سطوح كودي 90 و 120 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار اختلاف معني دارمشاهده نشد. كمترين ميزان تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه نيز از تيمار بدون تلقيح (شاهد) و در سطحمصرف 90 كيلوگرم در هكتار نيتروژن بدست آمد. نتايج مقايسه ميانگين برهمكنش سطوح فاكتور فرعي(سويه هاي آزوسپريلوم) درفاكتور اصلي (نيتروژن) بر صفات مورد مطالعه نشان داد بيشترين ميزان تعداد دانه درسنبله و وزن هزار دانه در برهمكنش كودهاي زيستي با تيمار 120 كيلوگرم نيتروژن باتيمار I1 بوده و كمترينآن نيز در تيمار مصرف 90 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار در تيمار شاهد بدست آمد. در مجموع نتيجهمي شود كاربرد كودهاي زيستي در تغذيه گياهان زراعي به عنوان راهكارهاي بنيادين براي توسعه سيستم هايمديريت تلفيقي تغذيه گياه و به منظور افزايش كمي و كيفي مواد غذايي در واحد سطح از طريق تلفيق روش هايتغذيه معدني و آلي گياهان زراعي مي باشد.

کودهای زیستی، آزوسپریلوم، سطوح کودی نیتروژن، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، گندم