ماندانا کدوری - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه آزاد اسلام واحد بم
علی غلامعلی پور - استادیار دانشگاه پیام نور تهران. ایران

امروزه گمرك یکی از سازمان هاي موفّق در امر به کار گیري فناوري اطّلاعات در ایران است. گمرك ایران با الهام از توصیه هاي سازمان جهانی گمرك و کنفرانس توسعه سازمان ملل متّحد، همگام با تحولات جهانی در اقتصاد و تجارت، اقدامات مهم در تسهیل و توسعه تجارت انجام داده است که این اقدامات باعث گردیده که در حال حاضر 95 درصد رویه هاي صادرات، واردات، ترانزیت کالا در کمرك در ایران، مکانیزه شود و اظهار کالا به گمرك از راه دور و قبول مانیفست الکترونیکی در برخی گمرکات به طور کامل عملیاتی شود و حتی اخیراً گمرك ایران مبادله الکترونیکی اطّلاعات را باسازمان هاي همجوار از جمله بنادر کشتیرانی و حمل و نقل آغاز کرده است که این امر به امنیت تجاري و سرعت در ترخیص کالا کمک موثري کرده است و خواهد کرد. اقدامات صورت گرفته ایران در دولت یازدهم در خصوص تسهیل امر تجارت بین الملل در راستاي اهداف سازمان جهانی گمرك به گونه اي بوده است که با به کارگیري فن آوري جدید و پیشرفته براي پاسخگویی مطلوب به حجم و فرآیند سطح مبادلات جهانی از اهداف اصلی گمرك، تعریف شده است. هم اکنون حجم مبادلات تجاري در سطح سالانه به چند هزار میلیارددلار بالغ می شود که به طور قطع گمرکات براي پاسخگویی با این حجم رو به افزایش، باید خود را به فن آوري جدید تجهیز کنند.این مقاله به روش کتابخانه اي و به صورت توصیفی – تحلیلی گردآوري شده است . به کارگیري ابزارها و تجهیزات مدرن سبب می شود در عین صرفه جویی در منافع انسانی، سرعت و سهولت لازم در مبادلۀ کالا فراهم شود و موتور تجارت جهان به سرعت و سهولت لازم در مبادله کالا فراهم شود و یکسان سازي روش ها و به کارگیري فرم ها و اظهارنامه هاي یکسان گمرکی به نحوي که در همه گمرکات جهان اسناد واحدي به عنوان اسناد گمرکی شناخته و به کار گرفته شود، گام هایی است که گمرك را از یک سازمان محلّی و منطقه اي به سازمان فرامنطقه اي و در خدمت نوع بشر قرار خواهد داد. در این مقاله به بررسی مبانی قانونی گمرك و نقش کنوانسیون ها در تسهیل تجاري خواهیم پرداخت.

مبانی قانونی، تسهیل تجارت، گمرک، کنوانسیون کیوتو، کنوانسیون استانبول