تحلیل محتوایی کتاب «روانشناسی نوین قرآنی» اثر مصطفی محمود

نگرش مادیگرایانه و تک بُعدی نگریِ روانشناسی فرویدیسمِ غربی به انسان، از او حیوانی متفکر ساخته که تنها قوای حسّی و غریزی بر وی حاکم بوده و تمام کنش ها و واکنش های او را نیز از همین منظر تفسیر و تحلیل می نماید درحالی که با دیدگاه قرآن مدارانه ، انسان مسلمان شرقی علاوه بر بُعد مادی وجود، پا را فراتر نهاده و خود را دارای ترکیبی روحی-جسمانی می داند بگونه ای که تمام ارزش ها و خصلت های والای انسانی و وجه تمایز خود با حیوانات به آن بخش معنوی مربوط است که انسان بدون آن در ورطه چهارپایان سقوط کرده و حتی از آن پست تر خواهد شد. مصطفی محمود یکی از معدود نویسندگان برجسته مصری است که توانست با ترکیب علم و دین به چنان برداشتی دست یابد که جامعه جهانی اسلام را در تمام سنین و سطوح علمی و دینی تحت تاثیر آثار خود قرار دهد. وی در کتاب «علم نفس قرآنی جدید» برای نمایان کردن ابعاد ارزشی دین و نقش آن در جوامع مختلف بشری کمر همت بسته و با کشیدن خط بطلان بر تفکرات ماتریال فرویدیسمی غرب و با استناد به کارکرد دین در برخی جوامع اسلامی و دور افتادن برخی دیگر از ممالک آن، به نقاط قوت و ضعف هرکدام پرداخته و در نهایت تنها راه سعادت و خوشبختی بشریت و بالاخص کشورهای مدعی دین را در روی آوردن به قرآن، روش زندگی و حکومت پیامبر-ص- و یاران صادق وی می داند. او معتقد است ما مسلمانان، دعوت به دین خدا را ناکام گذاشته و نتوانستیماسلام را با ارزش های بلند و مفاهیم والای آن به جهانیان بشناسانیم. و بطور کلی علت اصلی فاجعه کنونی جهان معاصر را فساد و ویرانی درونیِ خودمان معرفی می نماید.

Keywords:

دین اسلام , قرآن , روانشناسی نوین , فرویدیسم , مصطفی محمود