مصطفی ضامن - دانشجوی دوره دکتری، گروه حقوق جرا و جرم شناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
سلامه ابوالحسنی - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

قضاوت شغل حساس و پیچیده ای است و قاضی که عهده دار این منصب خطیر است با صدور آراء قضایی، حجم زیادی از دعاونی را به سرانجام می رساند. پیچیدگی های پروندهای مطروحه در اثر بروز پدیده های جدید، تعلل قضات و عدم آگاهی در برخی زمینه ها، موجب بروز اشتباهاتی در صدور احکام می گردد. در برخی موارد شخص قاضی مسئول جبران زیادی مادی و معنوی بوده و در مواردی نیز خسارت از بین المال پرداخت می گردد. در فقه اسلامی علیرغم عدالت و اجتهاد و سایر شرایطی که برای قاضی معین شده، حکم وی عاری از اشتباه متصور نمی شود و در صورت بروز خطا از جانب قاضی، وی مسئول اعمال خلاف خود خواهد بود. در قوانین نیز ا جمله قانون اساسی و قوانین عادی پیش بینی شده که چنانچه در اثر اشتباه قاضی به شخصی زیانی وارد گردد، دولت مسئول خسارت زدایی می باشد و اگر قاضی مرتکب تقصیر شده باشد خود شخصاً ضمان خواهد بود. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر قواعد فقهی و مبانی حقوقی به بررسی روش های جبران خسارت از محکومان کیفری بی گناه در حقوق ایران پرداخته ایم.

جبران، خسارت، آراء قضایی، مسئولیت، اشتباه