بررسی رشوه در فقه و حقوق کیفری ایران

رشوه عبارت است از دادن وجه یا مالی از طرف راشی به مستخدمین دولتی به سبب وظیفه جهت رسیدن به مقصود مورد نظر راشی است. این مقاله به بررسی رشوه در فقه و حقوق می پردازد. به این سوال پاسخ می دهد که رشوه در فقه و حقوق کیفری چگونه است. به نظر می رسد رشوه در فقه و حقوق جرم بوده و دارای مجازات می باشد. مشهورترین دلیل قرآنی حرمت رشوه آیه 188 سوره بقره است. از دیدگاه تاریخی رشوه دادن و رشوه گرفتن همواره عملی زشت، ناشایست و جرم محسوب می گردیده و مرتکب این جرم با شدیدترین واکنش های جزایی مواجه بوده است. به گونه ای که علاوه بر حبس و مصادره اموال، در پاره ای موارد نیز با اعدام شخص رشوه خوار، جامعه از وجود ناپاک وی پاک می شده است. در ایران باستان، حاکم در بسیاری موارد به محاکمه فرد رشوه خوار در ملا عام و صدور حکم در خصوص وی می پرداخته است و این بیانگر حساسیت حاکمان آن عصر در برخورد با پدیده مجرمانه رشوه است. هرچیزی که به قصد خروج از حق و عدل به دیگری پرداخت شود، تا حق را باطل و یا باطل را حق جلوه دهد، رشوه نام دارد و می تواند در ضمن عقودی مثل هبه، وقف و بیع محاباتی قرار گیرد. در مقابل رشوه، هدیه است که برای جلب محبت و دوستی داده می شود، البته اگر هدیه هم برای تأثیر در حکم باشد، حکم رشوه را دارد. رشوه از دیرباز مورد توجه و ابتلا بوده، و بیشتر دامن گیر قضات و حاکمان بوده است. از منظر فقها، حرمت رشوه از ضروریات دین است، و راشی و مرتشی را بدون هیچ استثنایی دربر می گیرد.

Keywords:

رشوه , ارتشا , رشا , فقه , حقوق , ایران