الناز محسنین - کارشناس ارشد شهرسازی

به دنبال افزایش انواع آلودگیهای ناشی از استفاده از سوختهای فسیلی که منتج از ماشینی شدن زندگی انسانهاست، سیاستهای کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی و بالتبع کاهش استفاده از سوختهای فسیلی در راس برنامه ریزی های شهری در چند ده ه اخیر به جهت احیاء مقوله افزایش قابلیت پیاده روی در شهر ها قرار گرفت . عوامل بسیاری در میزان رغبت افراد به پیاده روی دخیل هستند و پژوهش های بسیاری در این زمینه صورت گرفته است. لذا در این پژوهش عوامل کالبدی بافت شهری نظیر الگوی خیابان و همچنین کاربریهای انسان ساخت که خود باعث تولید سفر میشوند در نظر گرفته شده و به دو طریق نتایج حاصل از مطالعات میدانی مورد آزمون قرار گرفت.محله مورد مطالعه یوسف آباد واقع در منطقه 6 شهرداری تهران است که در پهنه سکونت واقع شده ولی در قسمت جنوبی اختلاط پهنه سکونت و فعالیت باعث افزایش تردد خودروها شده است. به علت بافت متنوع این محله و موقعیت و قدمت آن مشاهدات حاکی از دارا بودن پتانسیل افزایش پیاده روی در آن بود. با انجام آزمونهای آماری از نمونه موردی که اطلاعات اولیه آن از مشاهدات و پرسشنامه استخراج شده بود گویای رابطه مستقیم بین چیدمان کاربریها و مدل فرمی شبکه شهری و میزان پیاده روی افراد بوده است. علاوه بر آزمونهای مذکور با استفاده از نرم افزار Arc GIS و پلاگین UNA شبکه محله یوسف آباد مورد سنجش توابع سنترالیتی و وضعیت دسترسی ها قرار گرفت و بررسی فواصل از روی شبکه شهری بررسی شد که نتایج منطقی تری نسبت به بررسی های اقلیدسی پیشین در اختیار گذاشت. با استفاده از تحلیل های صورت گرفته این نتیجه حاصل شد که عوامل فرمی نظیر شبکه و عوامل مصنوع نظیر کاربریهایی که به مرور زمان ایجاد خواهد شد تا حد زیادی قادر به تعیین مد حمل و نقل افراد یک محله میباشد. به صورتی که اتصال و پیوستگی شبکه و همچنین اختلاط و تنوع کاربریها باعث کاهش مسافت پیموده شده افراد در شبکه خواهد شد و نزدیکی کاربریها در یک محدوده و همچنین ایمنی معابر باعث جذب افراد به پیاده روی و برآوردن نیازهایشان به صورت پیاده خواهد شد. به عنوان نمونه ملموس پارک شفق که یکی از فضاهای عمومی محله میباشد در نظر گرفته شده است و در شعاع 800 متر که آستانه پیاده روی افراد است مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل توابع نشان داد که بخشهای شمالی و شرقی محله دسترسی ضعیفتری نسبت به سایر نقاط محله داشت. بنابراین در ارئه راهکارهای بهبود وضعیت دسترسی برای این مناطق بسیار کاربردی بود.

الگوی خیابان، کاربری زمین، پیاده مداری، پلاگین UNA، محله یوسف آباد تهران