بررسی و ارزیابی خوانایی شهری در سیمای شهری (نمونه موردی: خیابان راهنمایی در شهر مشهد)

لینچ -در سال -1960 در کتاب سیمای شهر در تعریف از خوانایی نخستین پایه های نظری خود را چنین مطرح نمود: "غرض از خوانایی این است که به آسانی اجزای شهری را بتوان شناخت و آنها را در ذهن، در قالبی بهم پیوسته ارتباط داد." میتوان چنین استنباط نمود که خوانایی تصویری روشن و قابل درک از محیط شهری است که شخص را قادر می سازد به آسانی از جایی به جای دیگر رود و تأثیر انکار ناپذیری در طرح ساماندهی فضای کالبدی و الگوی کاربری زمین دارد لذا هدف از این مقاله تعمق در اهمیت و ارتقاء سطح آن تلقی میگردد. پیش از قرن بیستم مکانهای شاخص، مهم به نظر میرسیدند و مکانهایی که جنبه همگانی داشتند براحتی تشخیص هویت میشدند، اما در عصر مدرن این عناصر مخل خوانایی بصری هستند. حال مسئله این است چگونه میتوان عرصه ای عملکردی بکار برد تا با حفظ خوانایی در بافت شهر به توان تمامی حوزه های قابل مشاهده را در برگیرد. از نظر لینچ عناصر کلیدی خوانایی راه، لبه، گره، نشانه و محله میباشد که به بررسی هر یک از این عوامل در خیابان راهنمایی مشهد پرداخته میشود. بدین منظور استفاده از روش اسنادی، میدانی روش اصلی و مشاهده و تحلیل گرافیکی بهعنوان روش پشتیبانی انتخاب شده است.از بررسی عناصر بوجود آورندهی در این ناحیه نتایج زیر حاصل میشود:1. نشانه های درون بافت، بصورت بینظم و اکثرا0 در حاشیه راهنمایی و احمدآباد میباشند.2. در بافت شطرنجی محدوده، به خصوص در جنوب محدوده، درون بافت گرهی دیده نمیشود.3. مهمترین عامل که تصویر ذهنی مردم را تقویت میکند، راه ها میباشند.نتایج فوق بیانگر خوانایی ضعیف حوزه ی مورد مطالعه است.

Keywords:

وضوح بصری یا خوانایی , ساماندهی فضای کالبدی , عناصر لینچ , خیابان راهنمایی مشهد