سنجش و ارزیابی میزان عدالت فضایی در توزیع فضایی خدمات و امکانات شهری (نمونه موردی نواحی شهری بروجرد)

عدالت فضایی در شهر، با تأکید بر دسترسی یکسان شهروندان به خدمات و امکانات شهری از قطبی شدن فضای شهر و نابرابری های اجتماعی جلوگیری می کند. در همین راستا پژوهش حاضر نیز به دنبال بررسی میزان عدالت فضایی در توزیع خدمات و امکانات شهری در نواحی شهر بروجرد است.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر روش های کتابخانه ای و اسنادی است. داده های مورد استفادا در این پژوهش داده های عینی هستند، که از طرح های جامخ و تفصیلی شهر بروجرد و سرشماری سال 1395 اقتباس گردیدا اند.برای تجزیه و تحلیل داده از روش های متفاوتی استفاده شده است.در مرحله اول با استفاده از نرم افزار GIS نقشه های تحلیل فضایی سرانه های کاربری در بین نواحی شهر بروجرد تولید شده است.در مرحله بعد با استفادا از آنتروپی شانون میزان تعاادلو یا عدم تعادل هر کدام از کاربری های مورد استفاده، بررسی شده است. در مرحله بعد با استفاده از مدل تاپسیس اقدام به رتبه بندی نواحی شهر بروجرد بر اساس میزان برخوداری از خدمات و امکانات شهری شده است. و در مرحله آخر بین میزان جمعیت و میزان خدمات و امکانات همبستگی اسپیرمن گرفته شده است.طبق نتایج بدست آمده در نواحی شهر بروجرد توزیع فضایی خدمات و امکانات شهری الگوی متعادلی را نشان نمی دهد.طبق ضریب آنتروپی شانون کاربری معابر و مسکونی با ضریب 0/367، 0/361 از وضعیت پراکنش متعادل تری برخودار بوده اند و در مقابل کاربری تجهیزات شهری، آموزش عالی، مذهبی با ضریب، 0/002، 0/024 ، 0/027 به ترتیب نامتعادل ترین کاربری ها بوده اند. طبق مدل تاپسیس ناحیه چهار از منطقه یک با میزان 0/37054 نزدیک ترین فاصله تا نقطه ایده آل و با 2/4225 دورترین فاصله تا نقطه غیر ایده آل را داشته است و به عنوان برخوردارترین ناحیه شهر بروجرد قرار گرفته است. در مقابل ناحیه یک از منطقه دو به عنوان محروم ترین ناحیه و پایین ترین سرانه های کاربری داشته است کاه در جایگاه دهم قرار گرفته است.و در آخر همبستگی اسپیرمن مشخص گردانید بین میزان جمعیات نواحی و میزان برخورداری از خدمات وامکانات شهری هیچ گونه ارتباطی نیست به طوری که نواحی با جمعیت بیشتر از خدمات و امکانات کمتری برخورداند.

Keywords:

عدالت اجتماعی , عدالت فضایی , توزیخ فضایی , خدمات و امکانات شهری , شهر بروجرد