مجتبی وطن ارا - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران
مجید بهزاد - استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران
سعید برومندنسب - استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران
علی فتحی بنی اردلانی - کارشناس ارشد خبره Gis

بیشاز 90 درصد از آب تجدید پذیر کشور در بخشکشاورزی به مصرف می رسد و راندمان آبیاری در کل کشور از 30در صد فراتر نمی رود، علیرغم کم آبی در اقلیم گرم و خشک ایران، روش های آبیاری با راندمان بالای کاربرد آب تنها در 7 درصد از اراضی آبی بکار گرفته می شود. بدیهی است عدم گزینش صحیح سیستم آبیاری مناسب برای یک منطقه، بخصوص در سیستمهای آبیاری تحت فشار که به تجهیزات خاصی نیاز دارند، موجب اتلاف وقت و هزینه بسیار در مراحل مختلف طراحی و اجرا، و چه بسا غیر اقتصادی شدن طرح گردیده و در نتیجه موجب عدم بهرهوری بهینه و اتلاف منابع ارزشمند آب و خاک منطقه خواهد شد. در این تحقیق 73845 هکتار از اراضی دشت شاوور استان خوزستان از لحاظ نوع روشهای مناسب برای آبیاری مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین جهت با مطالعه روشهای موجود ارزیابی تناسب اراضی جهت تعیین مکانهای مناسب برای سه روش آبیاری سطحی، بارانی، قطرهای و در نظر گرفتن اطلاعات موجود روش پارامتریک برای مطالعه انتخاب گردیدند. نتایج حاکی از آن است دردشت شاوور برای اجرای آبیاری سطحی مکان بسیار مناسبS1 موجود نمیباشد و پارامترهای زهکشی و شوری که قابل اصلاح میباشند جهت اجرای این سیستم محدودیت ایجاد مینماید. برای روش بارانی با وجود آنکه از لحاظ پارامترهای شیب ، بافت خاک ، عمق خاک، میزان آهک از امتیاز بالایی برخوردار است اما از نظر شوری و زهکشی دچار محدودیت میباشد.که این عوامل قابل رفع می باشند. با بررسی امتیازات مربوط به روش قطرهای نتایج نشان میدهد این روش علاوه بر شوری و زهکشی منطقه مورد مطالعه از نظر میزان آهک نیز نسبت به دو روش دیگر از محدودیت بیشتری برخوردار بوده لذا جهت اجرای این سیستم و بهرهبرداری مناسب مدیریت ویژهای را نیازمند میباشد. بررسیهای موجود نشان دهنده آن است که سیستم آبیاری بارانی در اکثر سریهای خاک از مقبولیت بیشتری برخوردار می باشد

آبیاری سطحی- آبیاری بارانی- آبیاری قطرهای- رزیابی تناسب اراضی- روش پارامتریک