مسایل و راهکا رهای توسعه مدیریت مشارکتی آبیاری (مطالعه موردی شبکه آبیاری سد بورمانک)

نرخ سالانه رشد اراضی فاریاب که طی سا لهای 1960-1970 از 2 درصد تجاوز کرده بود، امروزه روند رو به ک ندی گذاشته و به یک رقم متوسط 0/8 درصد رسیده است. طبق آمار سازمان غذا و کشاورزی1997-FAO سهم کشاورزی فاریاب در تامین غذای جهان الزاما باید از 34 درصد در حال حاضر به 45 درصد در سال 2020 افزایش یابد. نیل به چنین هدفی اساساً به راهی که برای مدیریت آب در بخش تحت آبیاری انتخاب شده بستگی دارد، چرا که در سطح جهان بیش از 70 درصد از منابع آب موجود به مصرف آبیاری می رسد. لیکن متاسفانه، با راندمان بسیار پائین مصرف آب در مزرعه راندمان آبیاری از 50 درصد فراتر نمی رود. امروزه استفاده از توسعه مدیریت مشارکت مدار آبیاری ، به عنوان رهیافتی برای تحقق مؤلفه های توسعه پایدار مدیریت آبیاری شناخته شده است. بررسی های اجتماعی شبکه آبیاری سد بورمانک با هدف شناخت انگیزه های مردمی در مشارکت فعال در برنامه های پیاده سازی طرح توسعه آبیاری و دستیابی به نظام بهره برداری مناسب برای بهره برداری و نگهداری از سامانه آبیاری انجام شده است. محدوده مطالعاتی در بخش طارم سفلی، و با 5 روستا در دو دهستان در استان قزوین واقع شده است. این بررسی از طریق اجرای کارگاه هایPRA برای شناخت نطام های موجود مدیریتی در روستاهای محدوده مورد بررسی، گروه های اجتم اعی و جایگاه و نقش آنان در تصمیم گیری امور آب و خاک در اراضی کشاورزی، شناخت ارتباطات اجتماعی و مسایل جاری مدیریتی در تعامل با مسایل فنی ساخت و بهر ه برداری شبکه آبیاری انجام شده است. این تحقیق نشان داده است که اگرچه توافقنامه های فی مابین تشکل ها و بخش د ولتی، در بسیاری از موارد کارساز بوده و چندان نیاز به مواد جدید قانونی نیست، لیکن در ارتباط با اخذ و هزینه کرد آب بها، توافقات فی مابین از ضمانت اجرایی کافی برخوردار نمی باشد. لذا بهتر است که قبل از هر اقدامی، تکلیف دریافت و هزینه کرد آب بهاء بین سه عنصر مدیریت شبکه آبیاری، متناسب با سهم مسئولیت ها و وظایف آنها روشن شود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داده است که با سازماندهی آ ب بران در محدوده زیر سیستم ها (هر بلوک آبیاری)، و شرکت های خصوصی در بین زیرسیستم ها ، تأمین کننده سایر ابعاد مدیریت غیر دولتی شبکه ها، در جهت شکل گیری مدیریت مشارکتی شبکه های آبیاری خواهد بود

Keywords:

مدیریت مشارکت مدار آبیاری , بهره برداری , بورمانک