امید نصیری قیداری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی پردیسابوریحان دانشگاه تهران
علیرضا حسن اقلی - استادیارموسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
محمدجواد نحوی نیا - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی پردیسکشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

برقراری یک سیستم پایش و ارزیابی مداوم شبکه، شرط لازم برای تحقق قطعی اهداف مدیریت مناسب شبکه های زهکشی می باشد. در این مطالعه از تحلیل سلسله مراتبیAHP) به منظور تعیین اهمیت آلاینده های زیست محیطی و اولویت بندی عوامل مؤثر در آلودگی زه آب ها به منظور پایش در شبکه های زهکشی استفاده شد. به منظور پیاده سازی روش مزبور،پس از بررسی مبانی، مهمترین آلاینده های زه آب ها به عنوان معیار تصمیم گیری در نظر گرفته و درخت تصمیم گیری با سه سطح طراحی شد که در بالاترین سطح، هدف تحقیق(اولویت بندی آلاینده های زه آب)، در سطح میانی معیارها(آلاینده های زه آب) و در سطح سوم، گزینه ها(شبکه های زهکشی سطحی و زیرزمینی) قرار گرفت. داده های مورد نیاز به کمک مقایسات زوجی و توسط خبرگان تهیه و با استفاده از نرم افزارExpert Choice مراحل محاسباتی انجام گرفت. نتایج نشان داد که در بین معیارهای مورد بررسی، معیارEcبا وزن نسبی0/230 بیشترین اهمیت را در طرح های پایش آلاینده های شبکه های زهکشی ایفا می نمایند. پس ازEc به ترتیب نیتروژن، آفت کش، عناصر کمیاب، آلاینده های بیولوژیک و pH در اولویت های بعدی پایش قرار دارند و معیار فسفر با وزن نسبی0/054 کمترین اهمیت را در پایش آلاینده های شبکه های زهکشی دارد. نتایج همچنین نشان داد که با در نظر گرفتن آلاینده های مورد بررسی، پایش زه آب زهکشی های زیرزمینی با وزن نهایی0/563 در مقایسه با زهکش سطحی با وزن نهایی0/437 از اهمیت بیشتری برخوردار است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که شناسایی مهمترین عوامل موثر در آلودگی و اولویت بندی طرح های پایش آلاینده های زه آب، می تواند باعث جلوگیری از صرف هزینه جهت پایشهای غیرضروری شود

اولویت بندی، پایش، تحلیل سلسله مراتبی، شبکه زهکشی سطحی، شبکه زهکشی زیرزمینی