بررسی فقهی حقوقی حق بهره برداری و استفاده از دریا

دریا و منابع طبیعی آن از ثروتهای خدادادی است که بشر در ایجاد آنها هیچ دخالتی نداشته است، خداوندمتعال آنها را به منظور استفاده بشر در اختیار آنان قرار داده است. انسان میتواند با روشهای صحیح و مدیریت شده، بدون آسیب رساندن محیط زیست به بهره برداری از آن بپردازند و موجبات تجدید برخی از این منابع را فراهم آورد، این در حالی است که بی توجهی به این ثروتهای خدادادی و استفاده بیرویه از آنها، نه تنها سبب محرومیت نسلهای آینده و حتی نسل فعلی از منافع این منابع میشود، بلکه تأثیرات مخربی در محیط زیست خواهد داشت و به تبع آن، اقتصاد کشورها را از رسیدن به توسعه پایدار محروم خواهد ساخت. لذا فقه اسلامی نمیتواند نسبت به این سرمایه ارزشمند بی تفاوت باشد چنانچه دانشمندان حقوق با توجه به بهره برداری همگان از این منبع عظیم الهی، قوانینی را در این زمینه وضع کرده اند. از نظر فقهی؛ استفاده نادرست از دریا، طوری که موجب آلایندگی آن شود شرعاً حرام و عقلاً قبیح است همچنین عبور و مرور دریا در صورت متلاطم بودن به نحوی که خطر جانی و یا مالی را تهدید کند حرام است، و باتوجه به روایات موجود در باب حریم و الغای خصوصیت از آن به این نتیجه رسیدیم که دریا نیز مانند چاه و چشمه دارای حریم است البته مقدار آن در روایات بیان نشده ولی چون عقلای عالم مقدار آن را معین کردهاند، شرعاً همان مقدار قابل قبول است. بنابراین ما در این پژوهش برآنیم تا به بررسی فقهی حقوقی حق بهره برداری و استفاده از دریا بپردازیم.

Keywords:

حقوق دریایی , کشتیرانی , بهره برداری از دریا