زهرا رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی پارچه و لباس، دانشگاه معماری و هنر پارس، تهران
آمنه مافی تبار - دکترای پژوهش هنر، عضو هیئت علمی گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران.

یکی از برجستهترین هنرمندان مکتب نگارگری اصفهان با نام رضا عباسی شناخته میشود که در رقعه نگاری چیره دست بود. در بیشتر آثار وی زن، مرد یا زوجی در همراهی با عناصر طبیعی همچون کوه، صخره، جویبار و درخت در فضای خارجی به تصویر درآمده اند. مقاله پیشرو با هدف قرار دادن سه نگاره از این هنرمند که حضور پیکر زنانه در آنها محوریت دارد میکوشد به معنای رمزی عناصر طبیعی در این آثار بپردازد. با این حساب پرسش آن است: عناصر طبیعی در تک نگاره های رضا عباسی، بر چه معانی تمثیلی دلالت میکنند؟ فرضیه آن است که این عناصر در تناسب با اندام منعطف انسانی به شکلی نمادین و اهورایی تجسم یافتهاند. نتیجه مطالعه به شیوه تحلیلی- تاریخی و با تدقیق در سه نمونه از تک نگاره های رضا عباسی نشان میدهد هرچند تجسم این مصادیق با جنبه های طبیعتگرایی نزدیکی دارد اما با پرهیز از زیاده گویی و حضورحداقلی، اولویت وجودی پیکره انسانی را تحت الشعاع قرار نمیدهد و با حفظ جایگاه اصلی او به عنوان مرکزیت تصویر، آسودگی و تنعّم عالم مثالین را به شکل استعاری مورد اشاره قرار میدهد.

نگارگری، مکتب اصفهان، رضا عباسی، تمثیل، عناصر طبیعی