مهدی امیری - گروه حقوق، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
هانه فرکیش - گروه حقوق، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

تحقق رویای رسیدگی عادلانه به ویژه در رسیدگی های کیفری به گونه ای که تامین کننده حقوق اصحاب دعوی باشد یکی از اهداف تامین عدالت می باشد بر همین اساس در طول تاریخ تلاش های زیادی جهت تحقق دادرسی عادلانه صورت گرفته است. رعایت اصل برایت و اصل قانونی بودن جرم و مجازات لازمه احترام به شان و کرامت انسانی است و رعایت این اصول در رسیدگی ها یک دادرسی عادلانه را در پی خواهد داشت و ضامن حقوق و آزادی شهروندان است که علاوه بر حفظ نظم اجتماع مانع از مجازات بی گناهان و یا مجازات مضادعف مجرمین می گردد. دادرسی عادلانه حقوق را برای افرادی که در دادرسی کیفری دخیل هستند به خصوص متهم ایجاب می نماید که این حقوق، حقوق اعطایی به ایشان نیست بلکه حقوق ذاتی آنان است. بررسی تحولات اخیر قانونگذاری از جمله قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی نشانه ای از تلاش مقنن جهت تطبیق مقررات داخلی با این موازین است قانونگذار ایران در رسیدگی کیفری اعم از مرحله تحقیقات مقدماتی رسیدگی و محاکمه و اجرای حکم با وضع برخی از مقررات برخی از اصول و قاوعد دادرسی عادلانه را نقض نموده است که از جمله آن می توان به حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی اشاره داتش که بایستی با اجازه مقام قضایی باشد و با جلوگیری از حضور وکیل مدافع در مرحله محاکمه به دلیل مصلحت و جلوگیری از فساد و یا عدول از اصل 36 قانون اساسی و واگذاری رسیدگی و مجازات به نهاد شبه قضایی بنام شورای حل اختلاف است که ضرورت تجدیدنظر مقنن در این امور را ایجاب می نماید.

عدول از دادرسی عادلانه، حقوق کیفری ایران