بهلول علیجانی - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت معلم
پیمان محمودی - دانشجوی دکترای اقلیم شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان و کارشناس مرکز
علی پناهی - کارشناس ارشد هواشناسی- مرکز تحقیقات هواشناس کاربردی استان کردستان

تغییر آب و هوا یکی از چالش های برجسته سده جاری است. در این میان تغییرات دما به عنوان پایه ای ترین عنصر آب و هوائی هر ناحیه از اهمیت ویژه ائی برخوردار است. در این مطالعه فرضیه جابجائی هسته های زمانی و مکانی موج های هوای سرد در قالب پائین ترین دماهای ماهانه برای ناحیه کوهستانی غرب و شمال غرب ایران بررسی می شود در جهت دستیابی به این هدف، داده های مربوط به پائین ترین دماهای ثبت شده ماه های نوامبر تا می برای یک دوره 30 ساله 2005-1976 برای 11 ایستگاه منتخب از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید سپس با انتخاب موج های شاخص سرماهای سالانه که بر پایه معیارهائی همچون حداقل چهار ایستگاه در قالب یک گروه دارای پائین ترین دماهای حداقل و همچنین دو روز فاصله میان موج انتخاب شده با گروه ایستگاه های قبل استوار بود ، جابجائی های زمانی و مکانی موج های سرما و روند های آنها بررسی شد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که یک جابجایی در هسته های مکانی موج های شاخص سرما در طول دوره موردمطالعه2005-1976 قابل مشاهده است به گونه ائی که این جابجائی از عرض های جغرافیائی حدود 35 درجه به سمت عرضهای جغرافیائی بالاتر از 36 درجه بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل روندهسته های زمانی موجهای شاخص نیز نشان از یک جابجایی درهسته های زمانی و قوع سرماهای شدید در غرب و شمال غرب ایران دارد

هسته های مکانی سرما، هسته های زمانی سرما، غرب و شمال غرب ایران، تغییر اقلیم